Impact van certificaatgesjoemel op Antwerpse kerncentrales onduidelijk

Eerst waren er de ‘scheurtjes’ in Doel 3 (en Tihange 1), nu blijkt dat er mogelijks ook iets scheelt met onderdelen van de andere Antwerpse kernreactoren.

Drie weken nadat in de media kwam dat de Franse leverancier van de Belgische kerncentrales met de certificaten sjoemelde doet Electrabel er het zwijgen toe.

De bal ging vorig jaar al aan het rollen toen aan het licht kwam dat het reactordeksel van de nieuwe Franse kerncentrale in Flammanville niet voldeed aan de technische eisen. Het staal in een deel van het deksel bevat meer koolstof dan was gespecifieerd, wat een impact heeft op de hardheid van het materiaal. Maar daar bleef het niet bij: op 4 mei maakte de Franse nucleaire veiligheidsregulator ASN bekend dat staalfabrikant Creusot , de dochter van het nucleair consortium Areva die het reactordeksel produceerde, al decennia lang certificaten van goedkeuring aflevert zonder dat de geleverde stukken aan alle vereiste technische ASME specificaties  voldoen. Als een geproduceerd stuk niet aan alle specificaties voldoet moet het onderdeel afgekeurd worden; in plaats daarvan oordeelden de Creusot-ingenieurs zélf of het stuk al dan niet geschikt zou zijn voor gebruik en maakten ze geen melding van de irregulariteit in het certificaat dat ze aan de klant afleverden.

Of het reactordeksel van Flammanville al dan niet kan gebruikt worden is nog altijd niet duidelijk. 

De praktijk ruikt naar schriftvervalsing maar betekent niet a-priori dat de geproduceerde onderdelen niet bruikbaar zouden zijn. Nadat de zaak aan het licht kwam vroeg de Franse nucleaire veiligheidsregulator ASN  aan Creusot/Areva om een audit te doen van de 10.000 stukken die het bedrijf de afgelopen 50 jaar leverde. Areva bekende daarna aan ASN dat Creusot 400 keer had gemeld dat een onderdeel geschikt was terwijl het niet voldeed aan de in het lastenboek vooropgestelde normen. 240 van de 400 niet-conforme stukken gingen naar de nucleaire sector en 66 daarvan naar Franse kerncentrales en 180 waren voor het buitenland bestemd.

Als een geproduceerd stuk niet aan alle specificaties voldoet moet het onderdeel afgekeurd worden; in plaats daarvan oordeelden de Creusot-ingenieurs zélf of het stuk al dan niet geschikt zou zijn voor gebruik en maakten ze geen melding van de irregulariteit in het certificaat dat ze aan de klant afleverden.

Er is vooralsnog geen reden tot paniek. “Die 66 onderdelen zijn daarna van zeer dichtbij bekeken“ zegt Simon Coenen van de Belgische nuclaire veiligheidsregulator FANC. “Uiteindelijk bleek dat voor 65 van die 66 stukken de non-conformiteit geen impact heeft op de veiligheid van de centrale. Eén stuk wordt nog verder onderzocht. “
Ook de Begische atoomcentrales bevatten onderdelen van Le Creusot. De reactorvaten van Doel 1 en Doel 2 (die vorig jaar definitief hadden moeten stilgelegd worden), en Tihange 1 zijn door Le Creusot vervaardigd. De recent vervangen reactordeksels van Doel 4 en Tihange 3 werden in Japan gefabriceerd maar afgewerkt door Le Creusot. “Het is niet duidelijk of er nog andere stukken zitten in de Belgische kerncentrales die van Le Creusot kwamen en of die niet conform zijn.”
Voor alle duidelijkheid: het gaat hier dus niet over de reactorvaten met de scheur”tjes”, Doel 3 en Tihange 2. Die werden niet door Le Creusot geleverd maar door de Rotterdamse Droogdokkenmaatschapij.

Ook de Begische atoomcentrales bevatten onderdelen van Le Creusot maar vooralsnog geen reden tot paniek.

“Op juridisch vlak kan FANC niets doen” zegt Coenen, “want we hebben enkel bevoegdheid in België. We zullen Areva/ Le Creusot bijkomende informatie vragen maar zij zijn niet verplicht om die te geven. Er is ook geen Europse instantie die die juridische bevoegdheid heeft.  Maar ASN heeft ook nog verdere informatie gevraagd aan Areva en aan hen moet Areva wél informatie geven. ASN zal die gegevens met ons wel delen.”
“Electrabel moet nu ook de leverancier contacteren om te zien of er stukken geleverd zijn aan hen. Als blijkt dat een aantal van de 180 niet-Franse stukken waarbij met de papieren gefoefeld werd aan Electrabel geleverd werden, dan is het aan Electrabel om aan te tonen dat de niet-conformiteit geen enkele impact heeft. Momenteel hebben we nog geen cijfers. We hebben geen zich op wanneer we een respons gaan krijgen maar ik verwacht niet dat het zeer lang gaat duren.” aldus Simon Coenen.
We contacteerden ook Electrabel dat vermoedelijk van lang vóór 4 mei op de hoogte is van het probleem. Volgens woodvoerster Gheeta Keyaert is Areva ondertussen inderdaad al gecontacteerd maar verder weigert Electrabel enige informatie te geven over de zaak.

Of het reactordeksel van Flammanville al dan niet kan gebruikt worden is nog altijd niet duidelijk. Bijkomende tests zijn nog aan de gang en zullen niet voor het einde van 2016 afgerond zijn.

“Verspil mijn tijd niet met een debat over over nucleaire veiligheid”

In Vlaanderen liggen de beleidsmakers niet wakker van de zaak.  De burgemeester van Antwerpen spant  de kroon met de uitspraak dat een debat over nucleaire veiligheid in de Antwerpse gemeenteraad ‘cafépraat’ is.  Maar het probleem kwam ook amper in de lokale pers. In het Verenigd Koninkrijk vergroot de schriftvervalsing bij leverancier wél de controverse rond de zwaar gesubsidieerde nieuwe kerncentrales in Hinkley Point.

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS