Redactie Radio Centraal Rotating Header Image

De Sleutelrol van de Windmolenparken op Zee in de Energiemix

Share

De 3 zuidelijke Alpha-Ventus-windmolens /transformator , 2009, Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/User:SteKrueBe

Door de dalende kost is het economisch rendabel potentieel aan elektriciteitsproductie uit windmolen parken op zee enorm, zegt Jan Vande Putte van Greenpeace.

“Alle windmolenparken op de noordzee samen kunnen twaalf maal  het Belgisch stroomverbruik leveren.”

“Er is een potentieel van 200 GigaWatt (GW)  aan capaciteit in de Noordzee alleen. Dat is voldoende om  12 maal het verbruik van België te leveren. Windmolens op zee draaien meer uren dan molens op land en leveren een redelijk constante elektriciteitsproductie. Er zijn uitvoerige simulaties gebeurd op basis van de weerpatronen van de afgelopen 30 jaar en daaruit blijkt dat je een stabiele levering krijgt als je de windmolen parken van de het oostelijk en westelijk deel (van de Noordzee) met elkaar verbindt. Dus door de parken te verbinden is er een elektriciteitsproductie die stabieler en betrouwbaarder is dan de stroom uit onze kenrcentrales.  Door de koppeling met de Noorse waterkracht te koppelen kan de levering van de windmolenparken verder gestabiliseerd worden.”

Dat koppelingvan de verschillende windmolenparken noodzakelijk is toont de variabiliteit van de Belgische zeewindstroom dat geografisch geconcentreerd zit op de Thorntonbank.

Productie Belgische windmolenparken op zee

Jan Vande Putte: “Voor alle Europese zeeën samen is er  450 GigaWatt (GW) aan windcapaciteit. Behalve op de Noorzee is er vooral verder in het noorden  veel potentieel. Ierland, de Atlantische oceaan, Baltische zee. ”

“Er is geen gebrek aan geld om de windmolenparken op zee te bouwen zonder subsidies.”

“België heeft maar een beperkt stukje kust en de planning voorziet nu al om windmolenparken aan te leggen in de beschikbare ruimte. Het moet alleen nog uitgevoerd worden. Eind volgend jaar zal de windmolenparkcapaciteit gestegen zijn van 1,5 GW naar 2,3 GW.  De goedkeuring voor de aanleg van een tweede zone is al gegeven (via ruimtelijke planning in 2018, nvdr). De bijkomende capaciteit van die zone is nog eens 2,0 GW en de verwachting is dat ze tegen 2026 zal operationeel zijn. Dus zal in 2026 ongeveer 4,3 GW aan windmolenparken staan in de Belgische territoriale wateren.  De biedingen voor de consessies op de tweede zone moeten nog gebeuren maar er zijn voldoende geinteresseerden.  Er is geen gebrek aan geld om dergelijke windmolenparken te bouwen zonder subsidies. Het enige dat vertraging zou kunnen opleveren is het elektriciteitsnet op land dat moet aangepast zijn maar daar is Elia mee bezig.  Het West-Vlaams elektriciteitsnet moet in ieder geval aangepast worden en men kan van de gelegenheid gebruik maken om er de windmolenparken op aan te sluiten. “

De vermelde capaciteiten van de windmolenparken zijn de maximale vermogens die ze leveren. De werkelijke rendementen zijn een fractie van de capaciteit (‘capaciteitsfactor’) , typisch 20-25% voor windenergie op land en 35% op zee. Maar volgens Jan Vande Putte  liggen de rendementen voor de nieuwe windmolenparken op zee hoger: “De windturbines die nu gaan geplaatst worden hebben een capaciteitsfactor van ongeveer 50%. Eén van de fabrikanten spreekt zelfs over 62% maar dat moet nog bewezen worden.”
Het energieagentschap van de VSA meldt in haar rapport van 2017  (pagina vi) inderdaad  het stijgend rendement van de windmolenparken, van 25% in 2000 naar 42,5% in 2014-2015.   De fabrikant waar Vande Putte naar verwijst is waarschijnlijk General Electric die het heeft over een capaciteitsfactor van 63% voor de nieuwste Haliade-X12  windturbine met een capaciteit van  maar liefst 12 MegaWatt.
Jan Vande Putte: “De capaciteit aan de Belgische kust is beperkt doordat er ook ruimte nodig is voor de visserij en de scheepvaart. De vissers hadden destijds terechte bezwaren tegen de windmolenparken op de Wenduinebank. Daarom is uiteindelijk voor de Thorntonbank gekozen, verder van de kust,  als eerste concessiezone. De tweede concessiezone ligt tegen de Franse wateren. Windmolenparken  bij de kustlijn vormen ook meer een probleem voor trekvogels die in veel gevallen een route volgen langs de kust. Maar de huidige Belgische plannen vormen maar een eerste fase in de volledige ontwikkleing in de Noordzeeing. De beperking van de Belgische ruimte is beperkt. De meeste windparken zullen ontwikkeld worden in samenwerkingsverband tussen meerdere landen. België moet daar dus aan meewerken en de Belgische industrie is heel goed geplaatst omdat we er vroeg bij waren. België  staat op plaats 5 wat betreft windmolencapaciteit op zee, we zijn pas onlangs ingehaald door China. ”

“We hebben  geluk. De Noordzee is de meest geschikte zee in de wereld voor windenergie.”

In  2012 waarschuwde energieregulator CREG nog voor de subsidiëringskost van de windmolenparken op zee (zie p193). Die zou oplopen tot 740 miljoen € per jaar na de installatie van 2 GW aan capaciteit.

Jan Vande Putte:  “Over die subsidies is onderhandeld en er is voor een aantal parken een correctie gebeurd. We zitten nu aan een biedingsprijs van 50 € per MWu voor, wat ongeveer gelijk is aan de groothandelsprijs voor elektriciteit. Er zijn dus geen subsidies meer nodig. Mogelijks is er voor een aantal oudere teveel gesubsidieerd. Maar subsidies dienen om een technologie te lanceren die nieuw is en een potentieel heeft om daarna zonder subsidies verder te gaan. Dat is een goede investering gebleken. ”

Wie zal de groene stroom gebruiken? Naast industrie en gezinnen wordt ook veel gesproken over de productie van waterstof uit windelektriciteit. Vandeputte: “Jacques Vandermeiren (PDG Haven Antwerpen) heeft op de VN klimaattop gezegd dat de Haven van Antwerpen klimaatneutraal wil worden tegen 2050. Over hoe dat moet gebeuren kan gediscussieerd worden maar de ambitie is er. En groene waterstof speelt daar een belangrijke rol in. Een deel van de watrestofproductie via elektrolyse kan op zee gebeuren. Dat is geen dagdromerij, Tractebel en Siemens, bijvoorbeeld,  werken daaraan. De geproduceerde waterstof kan in zeebrugge geinjecteerd worden in het bestaand gasnetwerk.”

Nucleair
Ondertussen is de nucleaire industrië en politieke lobby druk aan het uitoefenen om bestaande kerncentrales langer open te houden.
Jan Vande Putte: “Kernenergie zal in de toekomst slechts een marginale rol spelen. Twee van de reactoren hebben scheurtjes in het reactorvat, niemand durst voor te stellen die te verlengen. De twee kleine Doel-reactoren sluiten ook zeker in 2025. Dan is er Thiange 1 die 50 jaar oud zal zijn in 2025 en die wordt gebruikt als pasmunt in de onderhandelingen. Dus gaat de echte discussie over de verlenging van twee van de zeven reactoren met samen een capaciteit van twee Giga Watt. Elia heeft in een rapport gesteld dat de capaciteit van die reactoren slechts voor de helft kan meegeteld worden, wegens de lagere betrouwbaarheid. Dat betekent dat van de 6GW nucleair vermogen van vandaag  er slechts één GW zal beschikbaar zijn na 2025. De realiteit is dat de nucleaire sector implodeert.  Er zijn enorme klimaatuitdagingen en het is storend dat sommigen de discussie proberen te verengen tot nucleair.”

Maar wat met nieuwe nucleaire capaciteit. De  bouw van twee kerncentrales in Europe  heeft enorme vertraging opgelopen en ook de kost loppt uit de hand. Maar desondanks staan wereldwijd toch een 50 tal projecten in de stelling, vooral in China, Indië en het Midden-Oosten. Jan Vande Putte: “De enige reden waarom Iran of Saoedie Arabië kerncentrales bouwen is militair. Ook Egypte en Turkije zijn vooral om militaire redenen geinteresseerd in de technologie. Ook het Turks project, zoals de Europese projecten,  is zeer duur . Het ethousiasme van de Chinezen voor kernenergie is na Foekoesjuma verminderd. Er was inderdaad een investeringspiek door China, maar die is dus ook voorbij en wordt er nu veel meer geinvesteerd in hernieuwbare energie dan in kernenergie.”

Japan
“In Japan oefent de regering enorme druk uit om opnieuw in kernenergie te investeren maar ook daar is de achterliggende motivatie militair.  Alhoewel dit ongrondwettelijk is wil het huidig politiek leiderschap in Japan de nucleaire optie tegen China openhouden en in staat zijn om op korte termijn kernwapens te produceren. Ze hebben de rakettechnolgie al in huis. Maar het is heel moeilijk gebleken om de kerncentrales opnieuw op te starten . Van de 54 Japanse reactoren zijn er 6 of 7 operationeel. Door de focus op kenrenergie heeft  de ontwikkeling van windmolenparken in Japan achterstand opgelopen.  Ondanks het gigantisch potentieel staat er slechts 50 MegaWatt aan windmolenparken op zee (40 keer minder dan Belgie, nvdr).”

Links:
Belgian Offshore Platform
– Cijfers Productie duurzame energie Vlaanderen: website ODE
– Wind/zonneproductie: website Elia

0 Comments on “De Sleutelrol van de Windmolenparken op Zee in de Energiemix”

Leave a Comment