Stakingsrecht?

foto: RC

Het conflict bij Delhaize mondde uit in blokkeringsacties door het personeel en deurwaarders met dwangbevelen. Guy Tegenbosch, journalist op rust, adviseert   bij  Radio 1 (VRT) de vakbonden om “een voorbeeld te nemen aan het overlegmodel van de meer noordelijke landen in plaats van de verouderde pseudo-revolutionaire Franse methodes te blijven gebruiken”.  

We hebben Peter Veltmans (ACOD,  Financiën) in de studio voor een gesprek over Delhaize en de arbeidsverhoudingen in het algemeen. 

“Dat het Nederlands polderoverleg veel groei gecreëerd heeft, valt te betwisten, en het heeft zeker de positie van de vakbonden verzwakt.”

“De nieuwe ‘zelfstandige’ uitbaters zullen niets te zeggen hebben over de bevoorradingsroute, het productaanbod enzovoort. Ze bepalen de kost van inkoop niet en evenmin de verkoopprijs van de producten. De enige hefboom die die nieuwe, relatief kleine zelfstandige heeft, zijn de loon- en arbeidsvoorwaarden van het personeel. Alles blijft  zoals het was …. behalve het statuut van het personeel. Delhaize haalt dus een truc uit om de gevestigde arbeidsvoorwaarden te omzeilen.”

Volgens Guy Tegenbosch is het probleem dat patronaat en vakbonden niet meer met elkander praten. Vroeger deden ze dat wel, omdat de overheid een zak geld op tafel legde waardoor een compromis kon gevonden worden. Nu is dat geld er niet meer. 

Voor Peter Veltmans speelt er meer: “Om te onderhandelen moet je met twee zijn die het willen doen. De werkgevers zijn van langs om minder geneigd zijn om tot een compromis te geraken omdat ze in een sterke positie zitten. Dáárdoor komen er steeds minder akkoorden tot stand in de overlegorganen. Dat heeft bijvoorbeeld te maken met de loonblokkeringswet, die verhindert dat betekenisvolle akkoorden kunnen gesloten worden.”

“De zaken zouden er waarschijnlijk anders voor staan moesten de vakbonden evenveel in de media aan het woord komen als Stijn Baert”

“De stelling dat we beter ‘het noorden’ zouden volgen doet me glimlachen. In Nederland heeft men het ‘poldermodel’ gelanceerd. Iedereen zou water bij de wijn doen, met stabiliteit en groei als resultaat. Ik betwijfel dat de positieve resultaten er echt zijn, maar het heeft in ieder geval de vakbonden verzwakt. Als het resultaat (van dat overleg) is dat onze slagkracht wegsmelt, wat levert het ons dan op? Bovendien vragen de mensen zich dan af of het wel nut heeft om zich aan te sluiten bij een vakbond. Dat is wat er in Nederland gebeurd is. En (jaren later) krijgen we nu allerhande stakingen die losbreken onafhankelijk van de vakbonden. “

“Tegenbosch overdrijft de tegenstelling tussen Vlaanderen en Wallonië als het over stakinsgbereidheid gaat. Zeker tot in de jaren ’80 zijn een aantal grote stakingen in Vlaanderen uitgebroken, niet in Wallonië. De verschillen die we nu zien, hebben te maken met hoe de publieke opinie door de media gevormd wordt. De klassenstrijd wordt in de media gevoerd door de werkgevers. In Vlaanderen vermeld de pers stakingen bij bedrijven amper, in Franstalig België is het voorpaginanieuws.  “

“Het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië  heeft ook te maken met de latere industrialisering van Vlaanderen. De Franstalige heersende klasse heeft ervaring met destructieve stakingsacties op grote schaal en beseft dat de zaak in haar aangezicht kan ontploffen als men die laat escaleren. Daardoor is men meer geneigd tot overleg. De nieuwere Vlaamse bourgeoisie heeft die ervaring niet, en vraagt zich af waarom vakbonden met veel egards moeten behandeld worden als ze toch niet veel impact hebben.”

“Tegenbosch heeft ergens een punt als hij zegt dat het stakingsrecht niet bedreigd is, maar hij heeft ook niet helemaal gelijk. Het stakingsrecht staat namelijk niet in de wetgeving gedefinieerd, maar is het resultaat van een berg juridische praktijk door de arbeidsrechtbanken. Nu zien we dat de patroons in toenemende mate naar de correctionele rechtbanken stappen om hun gelijk te halen en verboden uit te vaardigen tegen stakerspiketten, niet naar de arbeidsrechtbanken. Daarmee wordt de jurisprudentie omzeild.”

“Minister Vincent Van Quickenborne werkt nu aan een wet die bepaalt dat mensen die zich ‘baldadig’ gedragen hebben tijdens een actie gedurende drie tot zes jaar aan geen enkele actie of demonstratie zouden mogen deelnemen. De actievoerders van Greenpeace die de site van Fluxys  hebben betreden, zou onder die wet gedurende zes jaar verboden worden om aan het even welke actie deel te nemen. Op 7 juni gaan we tegen die wet protesteren. “

“De burgerlijk rechtbanken hebben niets te zoeken in sociale conflicten, en zouden hun bevoegdheden om tussen te komen in sociale conflicten moeten ontnomen worden. Het is aan arbeidsrechtbanken om hierin tussen te komen. “

“Om voor onze visie draagvlak te creëren, moeten we meer propaganda-inspanningen doen. In Vlaanderen stellen we vast dat er een neiging is om al  wat ‘links’ of syndicaal is negatief of niet in de media te brengen. De zaken zouden er waarschijnlijk anders voor staan moesten we evenveel aan het woord komen als Stijn Baert.”

“De vakbondsverantwoordelijken zijn zo gepokt en gemazeld in het overleg dat er een afstand ontstaat met de werkvloer. Dat verklaart mogelijk waarom sommige vakbondsverantwoordelijken niet assertief genoeg zijn. “

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS