Achtergrond BAM / TV Sam en Noriant

Het Oosterweel-dossier is een beetje uit de mode, maar nog steeds relevant. We onderzochten de oprichting van de BAM, de band met TV SAM en legden de hele selectieprocedure van het bouwconsortium Noriant nog eens onder de loep. Guido Verbeke en Wim Van Hees van Ademloos waren in de studio blijven hangen en plaatsten enige kanttekeningen.

De BAM is een NV van publiek recht, die bij decreet is opgericht. De drijvende krachten achter dit decreet waren Steve Stevaert en Dirk Van Mechelen. De Raad van Bestuur moet voornamelijk letten op de centen en kijken of het decreet wel wordt nageleefd. De BAM is een kleine organisatie waar de dagelijkse leiding bij de entourage van de directeur ligt. In het begin was dat Bruno Accou, later Jan Van Rensbergen.

Maar het echte studiewerk werd gedaan in de schoot van TV SAM, een tijdelijk samenwerkingsverband tussen de drie grootste studiebureaus in Vlaanderen, Arcadis-Gedas, Grontmij-Belgroma en Technum. We gingen Rudi Daems opzoeken,  voormalig volksvertegenwoordiger van Groen! en destijds verantwoordelijk voor het Oosterweel-dossier. Hij heeft bedenkingen bij de totstandkoming van de samenwerking tussen BAM en TV SAM: “De uurlonen van TV SAM zijn een verschrikkelijk dure affaire geweest, 100 miljoen euro onderzoekskosten. Een zeer onkies verhaal, het was beter geweest als BAM geen apart vehikel, maar een cel binnen de overheid geweest was. TV SAM danste naar de pijpen van BAM en leverde wat van hen gevraagd werd.”

Ook een verhaal dat enkele vragen oproept is de selectieprocedure rond Noriant. In 2004 ging men op zoek naar een bouwconsortium voor de Oosterweelverbinding. De prijs is het belangrijkste criterium want de overheid heeft geen geld voor luxeprojecten, zo werd gesteld. Maar er is ook één subjectief criterium: architectuur. De goedkoopste bieder krijgt het project, met dien verstande dat hij ook meer dan 100 miljoen euro goedkoper moet zijn dan de bieder met de mooist bevonden architectuur.

Daarom wordt de Kwaliteitskamer opgericht, onder voorzitterschap van gouverneur Camille Paulus. De Kwaliteitskamer moest een internationale uitstraling hebben, maar het meest gerenommeerde lid, de Duitser Jörg Schlaich houdt het al na één zitting voor bekeken. Er wordt lange tijd getwijfeld over wanneer de Kwaliteitskamer juist mag optreden in het selectieproces. Pas één week voor de deadline van het uitbrengen van de eerste offertes raakt men eruit. De Kwaliteitskamer bedingt dat ze al in de eerste fase mag optreden. In die fase is er nog geen prijsvergelijking.

Er zijn vier consortia in de running. Bouygues haakt als eerste af. De BAM geeft de voorkeur aan een brug in plaats van het tunnelvoorstel van Bouygues. Drie maanden later valt ook Antwerpse Bouwwerken uit de boot, omdat ze een gewone in plaats van een dubbeldeksbrug voorstelden. De finale krachtmeting zou dus bij Loro en Noriant moeten liggen. Maar die krachtmeting zou er nooit komen. Loro krijgt door de Kwaliteitskamer een vroegtijdig nekschot.

Nochtans was de offerte van Loro substantieel goedkoper en kon ze rekenen op de lof van TV SAM, die alle technische eisen hadden opgesteld. De Kwaliteitskamer oordeelt dat het ontwerp van Loro ‘klassiek en zwaar’ is, terwijl het ontwerp van Noriant ‘innovatief, knap, open en rank’ wordt genoemd. Nochtans is het ontwerp van Noriant 30 procent duurder dan het regeringsbudget.

BAM plaatste zichzelf hiermee in een zwakke onderhandelingspositie. Door alle concurrentie te elimineren, gaf ze de wapens uit handen om de druk op Noriant hoog te houden.

Noriant wierp zich op als de meest Vlaamse combinatie. De financieel adviseur van Noriant is Dexia. De acht bedrijven waaruit Noriant bestaat zijn Victor Buyck Steel Constructions, Besix, Vinci, Fabricom GTI, CFE, Dredging International en twee bedrijven met liberaal bloed, Cordeel (Marc Cordeel was jarenlang liberaal parlementslid) en Van Wellen (banden met Van Mechelen).

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS