- Redactie Radio Centraal - https://redactie.radiocentraal.be/Home -

NIRAS / Greenpeace over het Kernafvalplan

Er is nog geen beslissing genomen over wat er moet gebeuren met de 10.000 m³ langlevend en hoogradioactief nucleair afval dat nog 100.000(den) jaren radioactief zal zijn. De twee belangrijkste opties die voorliggen zijn de ondergrondse opslag in de Kempense klei, ofwel formeel beslissen om het huidig bovengronds gecontroleerd beheer verder te zetten.

Het NIRAS, de overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor het beheer van het afval publiceerde in juni een ‘Ontwerp van Afvalplan’ en een milieueffectenrapport  (SEA). Hierin suggereert NIRAS om te kiezen voor de ondergrondse opslag. Greenpeace vindt dat het afval  bovengronds moet opgeslagen blijven. Beide partijen zijn het er wel over eens dat er een beslissing moet genomen worden, zodanig dat een inschatting kan gemaakt worden van wat de investeringskost zal zijn van de onder- of bovengrondse berging.
We spreken met Sigrid Eeckhout van NIRAS en met Eloi Glorieux van Greenpeace.

Links: NIRAS Kernafvalplan samengevat: HIER;  Volledig (3.5Mbytes, 228p): HIER;  Samenvatting v.h. SEA: HIER
Bezwaarschrift Greenpeace tegen het Afvalplan: HIER


Eens al het afval ondergronds in de kleilagen geborgen zal zijn, wordt het zo goed als onbereikbaar, maar dit is volgens NIRAS geen probleem, “aangezien de kleilaag de radioactieve straling honderdduizenden jaren zal tegenhouden, tot wanneer het afval niet meer actief is”. In het buitenland is ondergrondse opslag al bewezen, stelt NIRAS. Bovengrondse gecontroleerde opslag is volgens NIRAS onethisch, aangezien de komende generaties in dat geval opgezadeld zullen worden met het afval.

Eloi Glorieux van Greenpeace betwist dat de opslag in klei veilig is op de lange termijn. “In Duitsland en de VS was men ook zeker en nu blijkt, na amper een paar decennia, dat er al lekken zijn in de beschermende zout- en granietlagen. Er is geen enkele site in de wereld die nu al operationeel is.” De geologen met wie Glorieux de afgelopen weken sprak stellen dat NIRAS de zaken verkeerd voorstelt: “De kleilaag is niet homogeen en wordt doorkruist door breuklijnen. Het onderzoek van NIRAS is gebeurd in een klein, ideaal, stukje van de kleilaag dat niet representatief is voor de volledige laag.” Voor Greenpeace moet het afval afval daarom verder bovengronds opgeslagen worden.

Beide partijen zijn het er wel over eens dat er een beslissing moet genomen worden, zodanig dat een inschatting kan gemaakt worden van wat de investeringskost zal zijn van de onder- of bovengrondse berging. Nu wordt een forfaitaire prijs aangerekend voor het afval dat geproduceerd wordt. Voor Greenpeace moeten echter 2 kosten aangerekend worden: één voor de bovengrondse opslag op zeer lange termijn, en één voor de het zoeken naar en uitvoeren van een definitieve oplossing in de toekomst. Dat is nodig volgens Greenpeace, aangezien de producenten van het afval maar 50 jaar aansprakelijk zijn voor hun afval; eventuele latere bijkomende kosten zullen moeten gedragen worden door de gemeenschap. Het aanleggen van die twee fondsen zal echter duurder zijn dan de € 3 miljard die volgens NIRAS nodig zijn voor de ondergrondse opslag.

Er werd in de vakantieperiode  een ‘Publieksraadpleging’ georganiseerd over het afvalplan. Nu wordt door NIRAS een analyse gemaakt van de ontvangen opmerkingen en tegen het einde van het jaar wordt het dossier, met het advies voor ondergrondse opslag, aan de regering doorgegeven.

Naschrift bij het interview:
1) In tegenstelling tot wat in het interview gezegd werd, maakt NIRAS volgens het milieueffectenrapport geen gebruik van computermodellen voor het inschatten van de impact op lange termijn: pagina 8 (par 2.3.4.) van het samengevat SEA stelt dat “Aangezien deze SEA zich op een strategisch niveau bevindt en vertrekt van beheeropties waarvan de details nog in latere fasen uitgewerkt moeten worden, wordt de grootte van de impacts niet berekend of ingeschat aan de hand van modellen. Elke poging daartoe zou een vals gevoel van nauwkeurigheid geven, die in wezen ook niet nodig is om en principebeslissing te kunnen nemen”.
2) Pas na het interview merkten we dat meer details i.v.m. de financiering van de opslag te vinden zijn in paragraaf 4.4 (p52) van de volledige versie van het afvalplan (zie link hierboven).