Recentelijk werd het BTW tarief op elektriciteit verlaagd van 21 naar 6%, een daling van de rekening werd dus verwacht.
De stroomfactuur kreeg deze week media-aandacht toen ‘financieel analyst’ Pascal Paepen zijn beklag deed over het feit dat de elektriciteitsprijs die Electrabel hem aanrekent met 9 tot 14% zal stijgen.
Maar over welke stijging spreken we eigenlijk? Van de totale factuur, of van een stukje ervan?
‘Nutteloze maatregel’
Volgens Paepen steken de leveranciers de BTW verlaging in eigen zak, wat in eerste instantie ook aan hem bevestigd werd door de Energielijn van Electrabel die stelde dat de prijsstijging diende ‘om de verlaging van de BTW te compenseren’.
De beursman schuift de zwarte piet door naar de overheid: “De prijsverhogingen bij elektriciteitsleveranciers ter ‘compensatie’ van de btw-verlaging is nog een extra reden om ons vragen te stellen bij het nut van die fiscale maatregel.”
Als Paepen gelijk heeft en de leveranciers de BTW daling incasseren, dan betekent dit echter vooral dat de vrijgemaakte elektriciteitsmarkt niet werkt, een conclusie die intellectueel moeilijk ligt voor een beursspecialist.
Maar toch blijft de vraag of dit wel zo is. Het is namelijk zo dat de prijs van de elektriciteit slechts 30-40% uitmaakt van de totale factuur. Dus gaat de 10-14% stijging over de totale rekening of alleen de stroomcomponent? Daarover is Paepen niet helemaal duidelijk. Hij insinueert dat het over een stuk gaat want ‘zelfs na de verhoging zal ik overdag 4% minder betalen’, maar zijn rekening rammelt….
PVDA’s Appels en Peren
We bellen met Electrabel woordvoerster Anne-Sophie Hugé. Ze excuseert zich voor de gaffe van de Energielijn. “Het is absoluut niet correct dat de verhoogde factuur er kwam om de verlaagde BTW te compenseren en we bieden onze excuses aan als dat zo begrepen of uitgelegd werd .
Tom De Meester van PVDA+ stelde in een persbericht dat de prijsstijging van de ‘Easy’ Electrabel basiscontracten met 9 tot 15% niet kan verklaard worden door schommelingen op de elektriciteitsmarkt omdat de zogenaamde EPI index die gebruikt wordt om de marktprijzen te verrekenen op zijn laagste niveau staat in 2 jaar.
Of er een prijsstijging van de stroom is of niet hangt af van het type contracten, aldus Hugé: er zijn Vaste en Geïndexeerde contracten. De prijs van de Vaste contractformules is gebaseerd op de verwachte prijs van de stroom in het komend jaar (future) en die is recentelijk wel degelijk gestegen, wat de prijsstijging verklaart aldus Electrabel. De prijzen van de vaste contracten worden jaarlijks aangepast op basis de Futures terwijl de geïndexeerde contracten vier maal per jaar aangepast worden op basis van prijzen in de buurlanden en prijzen uit het verleden, aldus Hugé. De index die gebruikt worden voor de geïndexeerde contracten steeg niet, dus steeg ook voor die contracten de kost niet, aldus Anne-Sophie Hugé.
De PVDA vergelijkt volgens Electrabel appels met peren omdat De Meester enerzijds verwijst naar de prijsstijging met 9-14% bij de Vaste Easy contracten en anderzijds naar de EPI index die enkel van toepassing is op de Geïndexeerde contracten, dus niet op op de vaste contracten.
We hadden graag Tom De Meester van PVDA om een reactie gevraagd maar die was opnieuw niet bereikbaar.
Zijn de Peren toch Appels?
Maar zijn de prijzen voor stroom die in de toekomst geleverd zal worden en die de basis zijn voor de Vaste contracten ook effectief gestegen? Volgens Electrabel wel, en het bedrijf wijst de stijging toe aan internationale marktschommelingen maar ook aan het stilleggen van een aantal centrales in België.
We vonden op elexys.be een grafiek die de evolutie van de zogenaamde Endex prijs van toekomstige leveringen (‘Base 2015’) weergeeft. Die grafiek toont inderdaad een stijging sedert maart met ongeveer 15% van 42,5€/MWu naar 48€/MWu. Ten opzichte van een jaar geleden is de stijging iets kleiner. Op energymarketprice.com zien we voor de futures voor levering in het derde kwartaal een gelijkaardige trend.
Maar ten opzichte van 2 jaar geleden zitten de Endex futures ook nu nog op een lager niveau.
Het lijkt er dus op dat de prijsbasis van vaste contracten ten opzichte van een jaar geleden inderdaad gestegen is, zuiver tengevolge van de prijsevolutie de afgelopen drie maanden. Als dit klopt dan houdt het steek dat er een impact geweest is op de totale stroomfactuur bij recente vernieuwing/verlenging van het contract. Blijft nog de vraag hoe groot die stijging wel zou kunnen zijn. Maar…
tot 3 maanden terug zat de futureprijs sedert 2011 in een continue dalende trend. Met andere woorden: als bij hernieuwing van uw vast contract de prijs voor elektriciteit nu stijgt ten opzichte van vorig jaar, dan zou u nog altijd minder moeten betalen dan 2 en drie jaar geleden.
De eindfactuur
Maar nog belangrijker dan de trend van de prijzen is de impact die de prijzen kunnen hebben op de totale elektriciteitsfactuur. Slechts een klein deel van uw electriciteitsfactuur , 30% volgens Anne-Sophie Hugé, dient om de eigenlijke kost van de elektriciteit te betalen. De rest van de rekening is de distributiekost, een aantal heffingen (bijvb. voor windmolens), en dus de BTW. En als daarmee rekening gehouden wordt dan ziet de zaak er als volgt uit (reken zelf na):
Als de marktprijs van stroom met 15% stijgt dan zou de totale factuur slechts met 5 á 6% mogen stijgen, als alle andere kosten – inclusief BTW- gelijk blijven. Bij een daling van de BTW van 21 tot 6% zou totaalfactuur voor elektriciteit meer dan 7% moeten dalen .
Dit geldt dus in de veronderstelling dat de andere componenten van de elektriciteit niet stegen. Voor de belangrijkste daarvan, de distributiekost, is dit (voorlopig) het geval aangezien de regering vorig jaar de leveranciers verbood om meer distribitiekosten aan te rekenen. De andere bijdragen zijn mogelijks iets gestegen (zo neemt de levering door de windmolenparken op zee toe), maar dit kan slechts een kleine impact gehad hebben op de kost.
Als de eindfactuur, ondanks de BTW verlaging, gelijk blijft of met 10 % stijgt, en als die stijging moet verklaard worden door toegenomen marktprijzen, dan zouden die wel met 50 tot 80% moeten gestegen zijn, wat zeker niet het geval was.
We legden dit voor aan de woordvoerster van Electrabel maar kregen geen duidelijk antwoord. Mogelijks was er ook tussen ons verwarring tussen enerzijds totaalfactuur en anderzijds de kost van de elektriciteit.Zoals eerder vermeldt gaf ook het artikel van Pascal Paepen de indruk dat het ging over prijsstijgingen (van 9 tot 14%) van de totaalfactuur, terwijl het waarschijnlijk alleen op de stroomcomponent slaat.
We belden naar CREG voor verdere verduidelijking, maar ook de regulator gaf niet thuis. Waarschijnlijk zal CREG de zaak onderzoeken en over enige tijd met een rapport komen.
In alle geval is het raadzaam om uw stroomrekening eens te bekijken. Zelfs rekening houdend met een stijging van de marktpijzen van elektriciteit lijkt het logisch dat de eindfactuur met minstens 5% zou gedaald zijn ten opzichte van de periode dat nog 21% BTW aangerekend werd. Als dit niet het geval is dan doet u er inderdaad goed aan om eens te kijken wat andere leveranciers bieden.
Vooral de kleintjes kunnen daarbij interessant zijn want prijsafspraken onder de grote spelers zijn niet ondenkbaar.
Podcast: Play in new window | Download
Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS