- Redactie Radio Centraal - https://redactie.radiocentraal.be/Home -

Chapel, wonen als God in Borgerhout ?

Foto:Leen Nicolas

In de studio Kurt Dutré, van buurtgroep Kistenmaeckers (Borgerhout), ontstaan n.a.v. het verzet tegen de plannen met de oude kloostersite Chapel aan de Kerkstraat. Ze wilden niet enkel de plannen van Timeless Developer afwijzen, maar ook zelf een eigen project invullen. Veel mensen uit de omliggende straten dienden dan ook een bezwaarschrift in tegen de omgevingsvergunning voor de plannen van Heem-Chapel, met name op het perceel Helmstraat 93/97 en Kistenmaeckerstraat 150.

Cohousingproject met groen voor de buurt of gated community voor de happy few?

Heem adverteert met ‘ongedwongen samenleven’, 25 privéwoningen en kantoorruimtes met eigen tuin of terras, een buitenzwembad, sauna, buitenkeukens, een binnentuin en buurthuis. Of de buurt hier op zit te wachten is nog maar de vraag.  Voor deze wijk in het Borgerhoutse, grenzend aan de Seefhoek, geldt de hoogste bevolkingsdichtheid in het Vlaams Gewest, met weinig tot geen open, groene publieke ruimte. Zal de buurt het beloofde ‘stadsbos’ dan niet met open armen ontvangen? Alle kenmerken van wat men een zogenaamde ‘achtergestelde’ buurt noemt zijn hier aanwezig. Te weinig huisartsen en gezondheidsdiensten. Alle scholen rondom zitten vol. Er is beperkt openbaar vervoer, de Kerkstraat is een drukke verkeersader, de Helmstraat verworden tot een sluiproute, de mobiliteitsdruk is nu reeds onhoudbaar. Zal een project als dat van Heem de buurt naar een ander niveau tillen?

In het bezwaarschrift lezen we dan ook “dat deze buurt, ongeacht de kwaliteiten (levendigheid, nabijheid centrum, een aantal mooie huizen met tuinen, een aangename etnisch-diverse mix enz.) als bijzonder kwetsbaar moet worden beschouwd. Alle grote ingrepen, zoals ook deze geplande herinrichting, vragen daarom bijzondere aandacht en bekommernis, vooral qua densiteit van bewoning en de afwezigheid van licht, lucht en groen.” Desondanks krijgt het toch het label “woonuitbreiding” toebedeeld in het geldende RUP.

Heem: mooi verhaal met rafelige randjes

Kiest de stad tegen de belangen van de huidige bewoners… en voor de belangen van ontwikkelaars? Het voormalige stadsbestuur (2013-2018) keurde de omgevingsvergunning niet goed. Toch is het gevaar niet geweken.

De NV HEEM werd de nieuwe eigenaar van het perceel en ontwikkelde, i.s.m. de vzw Moeders voor Moeders, een nieuw plan. De ontwikkelaar nam snel contact op met de buurtgroep, maar toonde zich een weinig standvastige planner. Uiteindelijk ontstond het voorliggende plan, met daarin vervat het Klooster (Kerkstraat), de Kloostertuin en de achterliggende autostandplaatsen. In dit plan werd ook de uitbreiding van Moeders voor Moeders opgenomen. Deze geïntegreerde plannen zullen in realiteit niet functioneel met elkaar verbonden zijn: de bewoning en de uitbreiding Moeders voor Moeders wordt als koppelverkoop aangeboden, maar houden geen verband. Ook fysiek is er geen doorgang voorzien.

In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018, legde de buurtgroep contacten met alle democratische partijen die zich voor stads- en districtsverkiezingen (Borgerhout en Antwerpen) aandienden. Na het aantreden van het nieuwe stadsbestuur had de buurtgroep Kistemaeckers een constructief gesprek met Tom Meeuws (Spa) en het kabinet van Schepen Marinower (Open VLD). Echter, de vraag voor een onderhoud met de Welstandscommissie werd botweg afgewezen: de stem van buurtbewoners heeft geen plaats in de voorbereidende behandeling van verkavelingsdossiers, heet het. Ook het kabinet De Ridder had geen oren naar inspraak.

Concrete bezwaren

Een uitbreiding van het aantal bewoners met ongeveer 100 is in verhouding tot de specifieke problematiek van de buurt veel te veel. Publieke ruimte blijkt toch niet zo publiek: “Het binnengebied is niet publiek doorwaadbaar maar door de functie buurtcafé / buurthuis aan de entree wordt het mogelijk voor de buurtbewoners om mee te genieten van deze groene long in Borgerhout.” Op voorwaarde dat men consumeert dan wel te verstaan. 

Het laatste is hier nog niet over gezegd. Ondertussen lezen we op de verkoopsite van Heem  “Door een onvoorziene vertraging in de bouwvergunningsaanvraag haalde de realiteit het van onze vooropgestelde planning”.

Update: Inmiddels reageerde Heem telefonisch, enkele dagen na de uitzending. Zij willen een volgende keer toch mee in debat gaan over Chapel. Ze stellen tevens dat er ook buurtgroepen zijn die wel voor hun vastgoedproject pleiten. De redactie zal de zaak verder onderzoeken en hierover later nog nieuws brengen.