- Redactie Radio Centraal - https://redactie.radiocentraal.be/Home -

Europees Landbouwbeleid: de bloemenrand naast de kapotgespoten maisakker

Michael Gäbler via wikipedia

Dinsdag stemt het Europees Parlement een nieuw landbouwbeleid. Middenveld- en boerenorganisaties zien in wat op tafel ligt vooral de verdere ondersteuning van het industrieel beleid van de afgelopen decennia.

“Wat nu op tafel ligt, is een verderzetting van het model van productiemaximalisatie met veel gebruik van pesticiden en petroleum. Er worden alleen een paar extra randvoorwaarden toegevoegd om de landbouw te vergroenen, en dan gaat het letterlijk over randvoorwaarden, een bloemenrand planten naast een kapotgespoten maisakker. Daarmee gaan we er niet komen.” Aldus  Tijs Boelens van Boerenforum.

“Het Europees budget gaat over gigantische veel belastinggeld, het  beleid zou zich meer op een duurzame voedselvoorziening op de lange termijn moeten richten. Meer aandacht voor de vorming van en het garanderen van een rechtvaardig inkomen voor de landbouwers. Het huidige beleid ondersteunt te veel de agrobusiness  en deelt dan wat geld uit om de gevolgen te beheersen.”

“Over de afgelopen decennia is de kennis van het boeren geleidelijk aan verloren geraakt. Tegenwoordig wordt de know-how geleverd vanuit de universiteiten. Die worden aangestuurd door de agrobusiness, en de implementering van dat beleid vraagt zeer veel investeringen, en dus leningen. De kennis die bij ouders en grootouders zit zijn we in snel tempo aan het verliezen, terwijl de universiteiten de jonge landbouwers psychologisch voorbereiden op hoe ze zware leningen moeten aangaan om zich te kunnen inpassen in een geïndustrialiseerd landbouwbeleid. De jonge landbouwers wordt door de wetenschappers gedicteerd hoe ze hun bedrijf moeten uitbaten op een industriële wijze. De wetenschappers zouden beter zelf meer luisteren naar de boeren (en minder naar de agro-industrie) en hen omkaderen.”

FARM-TO-FORK

“Het principe van de Europese Farm to Fork-strategie zit goed,  maar het beleid dat nu op tafel ligt, is niet coherent met die strategie. Het geld gaat nog altijd naar het oude recept van het industrieel model. Zo zijn de subsidies gekoppeld aan de bewerkte oppervlakte. Dat stimuleert schaalvergroting, wat niet compatibel is met biologische landbouw. Dit industrieel beleid maakt ons meer gevoelig voor periodes van droogte of van te veel regen. Er zijn te weinig boeren om crisissen aan te pakken en te weinig middelen om iets anders te verbouwen dan mais met pesticiden, of om erosie en uitdroging van de bodem tegen te gaan. ”

“De industriële drukkingsgroepen willen het huidige beleid behouden omdat ze er geld mee verdienen. Dat doen ze door de verkoop van kunstmest, pesticiden en machines. Als de landbouwers hun koeien bijvoorbeeld grasklaver gaan geven in plaats van soja, dan levert hen dat minder op. Die lobbygroepen zitten bij wijze van spreken elke dag aan tafel met de europarlementairen. We hebben het hier over bijvoorbeeld Bayer (dat Monsanto overkocht), BASF, Syngenta en Du Pont.”

APPLAUS VOOR VEGETARIERS

“Agro-ecologisch voedsel is duurder om te produceren. We eisen niet dat het voedsel gewoon duurder wordt, wel dat de samenleving ervoor moet zorgen dat iedereen gezond voedsel heeft. De Farm to Fork-strategie moet dat mogelijk maken,  door bijvoorbeeld ondersteuning van wijkwerkingen en kantines (die gezonde voeding serveren).”

“Veeteelt vormt een belangrijk onderdeel van de landbouw omdat het koolstof in de bodem duwt. Het komt erop aan de veeteelt in balans te brengen met de roterende teelt van gewassen.  Dat zal zorgen voor een dieet met veel groenten en granen, en minder vlees. Een applaus voor  de vegetariërs en veganisten, want zij laten de anderen toe om op een verantwoorde manier vlees te eten.”

“Het is te simpel om alle schuld in de schoenen van de Boerenbond te schuiven. De afgelopen zestig jaar is de landbouw helemaal ingebed in een industriële keten. Dit corporatistisch system leidt er momenteel toe dat de leveranciers en afnemers de boeren uitpersen als citroenen. Op het moment dat er niets meer uit te persen valt, dan zijn er de Europese landbouwsubsidies om de boer eventjes boven water te helpen. Door dit systeem wordt het moeilijk om van het model van grootschaligheid af te stappen.”

YOUTH FOR CLIMATE

“Wij hebben niet de financiële middelen om een echt tegengewicht te vormen voor de industrie. Anderzijds krijgen we maatschappelijk wel meer erkenning. Het is heel bemoedigend dat de mensen van Youth for Climate bij alle Europarlementairen langs geweest zijn om te vragen niet voor de huidige plannen te stemmen. ”

“Wat België betreft zien we een onderscheid tussen Vlaanderen en Wallonië. In Wallonië staat men al verder en is er al langer een besef dat er een betere balans tussen natuur en productie nodig is. Qua beleid is het opvallend dat er in Vlaanderen vooral naar technologische oplossingen gekeken wordt om de klimaatproblematiek aan te pakken. Dat is een teken dat men geen systeemanalyse wil doen. Zo adviseren ze aangepaste voeding en stallen; maatregels die de stallenbouwers en veevoederproducenten zullen helpen, maar de boeren verder in de schulden zullen steken. De simpele methodes van de agro-ecologie zitten helemaal nog niet in het Vlaams beleid.”