Redactie Radio Centraal Rotating Header Image

Kost van de farmacie: is de Kiwi dood of aan een revival toe?

Share

Wie herinnert zich nog het Nieuw-Zeelands “kiwi model” dat de enorme farmaceutische uitgaven aan banden zou  leggen? In juni verscheen een licentiaatsverhandeling van Nele Peeters (u.a.)  over het thema en volgende maand komt “sicko”, de film van Michael Moore, over ziekteverzekering in de zalen. Genoeg redenen om de zaak opnieuw op te rakelen.

Met Nele Peeters geven we een inleiding tot de problematiek. Ministers Demotte en Vandenbroucke praten er liever niet meer over maar enkele andere protagonisten willen er wel nog iets over kwijt: Luc Goutry (CD&V), Leo Neels ( Pharma.be) en Dirk Van Duppen ( arts van geneeskunde voor het volk).

De standpunten verschillen lichtelijk:
Leo Neels: ” het kiwimodel kan niet toegepast worden zonder de farmacetische nijverheid in Belgie te vernietigen
Dirk Van Duppen: “Als progressieve gezondheidswerkers moeten we de film van Michael Moore aangrijpen om de strijd tegen commercialisering en  tegen de Vlaanderen/Wallonie splitsing op de politieke agenda  krijgen. Gezondheidszorg is een basisrecht, geen koopwaar.


Volgens Luc Goutry van CD&V is het tijd dat de overheid mee(r) de prijzen van geneesmiddelen gaat bepalen; nu gebeurt dit volgens hem teveel door de farmaceutische industrie:
“We willen de geneesmiddelen tegen elkaar laten konkurreren zodat het goedkoopste geneesmiddel de prijs bepaalt. We moeten ons geld niet versmossen aan geneesmiddelen waarvan alleen de kleur en de prijs anders is. De overheid moet zich beter wapenen tegen de farmaceutische sector en dient zich daarom beter te organiseren.”
Het voorschrijfgedrag van de dokters moet ook veranderen: “ Er is teveel (farmacie) van hetzelfde, daardoor weten de dokters ook niet meer wat ze moeten voorschrijven. Er moet vanuit de overheid meer onafhankelijke informatie aan de dokters gegeven worden.” “ De politici zijn bang van het kiwimodel. Demotte (ex minister volksgezondheid) heeft het model in een zodanig gewijzigde vorm willen invoeren dat de fabrikanten van generische geneesmiddelen niet meer wilden meedoen en het project mislukte. Zo gaat het in de politiek: wie bepaalde maatregels niet wil, die laat die mislukken en zegt dan dat we er toch niets van kunnen verwachten.”
Verder heeft hij het over hoe die visie in de volgende regering moet vertaald worden:
”In de voorgestelde teksten van het regeerakkoord staat letterlijk dat de overheid veel meer invloed moet hebben bij het vastleggen van de prijzen van geneesmiddelen, dat er een behoeftebepaling moet gebeuren en dat er meer prijskonkurrentie moet komen.
De liberalen willen echter nog teveel een onderscheid maken tussen medicijnen die wel en niet onder oktrooi staan. Ze werpen het oktrooirecht teveel op als excuus om medicijnen niet met elkaar in prijskonkurrentie te laten gaan.”
Volgens Leo Neels van Pharma.be draagt het breed aanbod aan geneesmiddelen bij tot de hoge kwaliteit van de gezondheidszorg in België. Hij gaat niet akkoord met Luc Goudry: ” de geneesmiddelen zijn niet hetzelfde, de nevenwerkingen zijn voor ieder medicijn verschillend” Hij weerlegt dat medicijnen in België duur zouden zijn; “Geneesmiddelen onder oktrooi zijn in België goedkoper dan het Europees gemiddelde.” Hij wijst verder op het risico van parallelexport als de prijzen teveel zouden zakken: in dat geval zullen handelaars goedkopere medicijnen in België opkopen en in het buitenland duurder verkopen. Niet alleen lopen zij dan met de winst weg, maar er is ook een risico van een tekort aan medicijnen op de Belgische markt, aldus Neels.
Volgens Neels is de hoge prijs van bepaalde geneesmiddelen (vb de nieuwe kankermedicijnen) te verklaren door de hoge ontwikkelingskost (tot 1miljard $ per medicijn): “alleen het inkomen uit de bestaande geneesmiddelen financiert het onderzoek naar nieuwe”. Hij wijst er verder op dat veel van het onderzoek aan universiteiten mee betaald wordt door de farma-industrie.
Verder geeft hij het belang aan van de farma-industrie in België die 28000 mensen tewerkstelt en op nummer 2 staat in Europa inzake klinische studies. Neels gaat niet akkoord met de stelling dat het zakken van de prijzen op de kleine Belgische markt weinig impakt heeft op de Belgische farmindustrie die toch vooral exporteert. “Je kunt de zaken niet isoleren, de lokale markt speelt wel een rol” “Alle experts zijn tot de konklusie gekomen dat het kiwimodel niet toepasbaar is in België zonder de ganse sector en het wetenschappelijk onderzoek te vernietigen.”, zegt Neels. “Voor de Belgische overheid en de Europese commissie moet de farmaceutische nijverheid een motor zijn van economische ontwikkeling in West-Europa.”
De lobbycampagne waarover Pharma.be-man Herman Van Eeckhout het had in het interview met Nele Peeters, en dat nogal wat opschudding veroorzaakte, was volgens Neels beperkt tot het gaan uiteenzetten van hun argumenten in kamer en senaat. Dit leidde tot een debat en het verslag van David Larmuseau, dat tot de konklusie kwam dat de Nieuw-Zeelandse kiwi niet in België in te voeren is (aldus Neels). Verder is er in de kranten alleen een kleine advertentiekampagne gevoerd zegt hij verder.

Om aan te tonen dat nieuwe medicijnen wel degelijk te duur zijn verwijst Dirk Van Duppen opnieuw naar de dure kankermedicijnen: Brian Ducker, de ontdekker van Gleevec (het eerste nieuw geneesmiddel), heeft zich vorige ge-out tegen de farma industrie. Ducker vindt het een schande dat Novartis (de patenthouder) zoveel geld (tot 2500€ per maand behandeling) durft te vragen en stelt dat de ontwikkeling van het medicijn grotendeels met publiek geld gefinancierd is. Volgens Van Duppen is de prijszetting kompleet niet transparant. Er is geen enkele manier om na te gaan of wat gevraagd wordt verantwoord is, aldus Van Duppen.
Hij vecht aan dat de studie van David Larmuseau konkludeerde dat het kiwimodel niet toepasbaar is in Belgie, zoals Leo Neels beweert. Integendeel, volgens hem geeft de studie aan hoe belangrijk het model voor Belgie zou kunnen zijn.
Wat betreft het parlementair werk is een oorspronkelijk, progressief, voorstel van minister Demotte juist vóór de stemming verwaterd door het indienen een aantal amendementen door Yolande Avondrood van VLD, in opdracht van de farmaceutische industrie, aldus Dirk Van Duppen. Het ging over het niet-opnemen in het kiwi-model van produkten onder patent. De kritiek van Van Duppen sluit hier aan bij die van Luc Goutry.
Voor echt vernieuwende middelen, zoals de kanker-medicijnen, moeten “cross-deals” afgesloten worden vindt Dirk Van Duppen. Dit is het duurder betalen van het innovatief geneesmiddel met als tegenprestatie het laten zakken van de prijs voor andere medicijnen. Maar ook dit heeft zijn grenzen zegt hij: “ de producent vraagt de prijs die de patient bereid is te betalen, niet wat ze erin geïnvesteerd hebben. Een vrouw met borstkanker zou dus haar huis ervoor verkopen als dat haar leven kan redden”. De WHO biedt de mogelijkheid tot het opleggen van dwanglicensies zegt hij. Als de kost van de nieuwe middelen de betaalbaarheid van de gezondheidszorg in gevaar brengen, dan moet de overheid tot dwanglicensies durven overgaan. Door een overeenkomst onder de OESO-landen heeft Belgie zich er echter toe verbonden geen dwanglicensies op te leggen; en dat moet herzien worden vindt Van Duppen.
Het probleem van de parallelexport, dat Leo Neels aanhaalde als argument tegen het kiwimodel, kan volgens Dirk Van Duppen opgelost worden door “deconnectie”. Dit komt erop neer dat de prijs van het middel in de handel hoger is dan de prijs die door de ziekteverzekeraars betaald wordt. Daardoor verdwijnt het risico dat handelaars goedkope medicijnen gaan exporteren.
Met Luc Goudry wijst hij het probleem van het voorschrijfgedrag van de dokters toe aan het overaanbod van medicijnen en is hij van oordeel dat een deel van de medicijnen wel degelijk zo goed als identiek zijn. Dirk Van Duppen hoopt dat de film van Michael Moore , Sicko, die binnen een maand in Belgie uitkomt eenzelfde effect teweegbrengt als de klimaatfilm van Al Gore.

0 Comments on “Kost van de farmacie: is de Kiwi dood of aan een revival toe?”

Leave a Comment