Tegenbos / Malcorps over Doel

We spraken met Guy Tegenbos van De Standaard over de sloop van Doel. Tegenbos pleitte in een opiniestuk (19 augustus) ervoor om het verzet tegen de afbraak op te geven.
“Moest Doel er niet liggen en iemand stelt voor om er een dorp te bouwen dan zou hij zot verklaard worden “

 Johan Malcorps, Groen!, bij ons in de studio, is niet akkoord. “Doel is te vergelijken met Ruigoord in Holland, dat ook moest verdwijnen voor de haven en nu een leefbaar kunstenaarsdorp is.
Het akkoord tussen de regeringspartijen dat Doel pas zou verdwijnen als de economische noodzaak aangetoond is, wordt door CD&V, VLD en SP-a aan hun laars gelapt. Men is onwettelijk met de afbraak bezig”.  Vooral de SP-a krijgt ervan langs van Malcorps. 

We slaagden er niet in om iemand te vinden van Open VLD die beschikbaar was om over het dossier te spreken.
Guy Tegenbos wijst erop dat hij niet gezegd heeft dat het goed was dat Doel afgebroken wordt en beaamt dat de afbraak juridisch niet in orde is. Hij heeft ook niet gezegd dat het Deurganckdok er moest komen. 
Anderzijds vindt hij dat een gevecht voor Doel geen voorwerp van politieke aktie kan zijn. Hij heeft bewondering voor het verzet van de blijvers en nieuwe bewoners van Doel maar vindt dat Doel als dorp onverdedigbaar is omdat Doel als dorp dood is. “Als je op de dijk staat zie je links de kerncentrale, rechts het Deurganckdok, voor je de grote schepen en aan de overkant de petrochemische industrie. Dit is geen leefbaar geheel.
Moest Doel er niet liggen en iemand stelt voor om er een dorp te bouwen dan zou hij zot verklaard worden. Dit is geen normale woonomgeving en op basis daarvan heeft men beslist om de leefbaarheid van Doel niet langer te garanderen. Men heeft daar niet altijd een konsekwent beleid gevoerd maar als je er staat is het duidelijk dat het dorp niet leefbaar is. Men is begonnen met de afbraak en het dorp wordt afgebroken, of je het nu graag hebt of niet. Anders zou het verkrotten en instorten want de mensen trekken weg. We moeten Doel als herinnering te bewaren en eruit te leren voor de toekomst, maar we moeten niet meer voor Doel vechten. ” 
Tegenbos beaamt dat de vreemde sfeer in Doel veroorzaakt is doordat de inwoners er weggedrukt werden maar zegt dat dit niet kan omgekeerd worden, en dat er niet terug een dorp kan opgebouwd worden..
 Hij gaat akkoord met Fernand Huts (Katoennatie) die twijfelt an de noodzaak van het Saeftinghedok, maar zegt dat de economische situatie over drie jaar misschien weer in die mate veranderd is dat het dok toch zin heeft: “Dergelijke strategische beslisingen moeten nu eenmaal 20 jaar op voorhand moeten genomen worden. Dat is een risico dat moet genomen worden en af en toe zit je er wel eens naast.” Hij maakt de vergelijking met de sluiting van de steenkoolmijnen. Die waren niet meer rendabel maar nu blijkt dat ze met de gestegen olieprijzen misschien toch met winst zouden kunnen draaien.

Groen! wordt verweten eerst met de afbraak van Doel ingestemd te hebben en nu uit politiek opportunisme van houding te veranderen. Johan Malcorps ontkent dat Groen! haar kar heeft gekeerd. ” Het is altijd ons standpunt geweest dat er een toekomst is voor Doel. Toen we met dat standpunt in ’99 naar de verkiezingen trokken was er een akkoord tussen VLD, SP en CVP dat Doel moest verdwijnen. Toen zijn we na de dioxinekrisis- verkiezingen  in de regerings onderhandelingen terecht gekomen en hebben we de voet tussen de deur gehouden, want er was al beslist dat Doel zou verdwijnen. In 1998 zei Eddy Baldewijns (SP) al in de pers dat Doel zou verdwijnen. Agalev stelde toen als voorwaarde bij de onderhandelingen dat die beslissing zou teruggedraaid worden. Zonder ons was Doel allang van de kaart geveegd.
In een latere fase is een kompromis tot stand gekomen dat het woonrecht in Doel garandeerde tot 2009 en dat daarna zou bekeken worden of het Saeftinghedok nodig is en een eventueel bouwvergunning verleend zou worden. Dat kompromis wordt nu door de huidige regeringspartijen partijen aan hun laars gelapt.”

“Stevaert (SP-a) stuurde een sociaal bemiddelaar naar Doel die de mensen probeerde uit te kopen door ze een bonus te geven als ze voor 2004 vetrokken en te zeggen dat de blijvers later aan nadelige kondities zouden onteigend worden. De mensen werden er echt weggepest. Groen!  van de andere kant stuurde een opbouwwerker die de leefbaarheid van Doel  probeerde te bewaken. Het was een verbeten strijd tussen ons en de socialisten, met de steun van de rest van de regering, die vanaf dat er een huis vrijkwam het probeerden af te breken. De socialisten stonden op de eerste rij om Doel onleefbaar de maken. De SP-a meet zich dikwijls een groen imago aan maar in dit dossier hebben ze zeer duidelijk gekozen voor klassieke economische groei. Steve Stevaert, bekend van zijn straffe uitspraken, vermeed altijd om over Doel te praten. Het is cynisch dat Daan Schalck, een progressive SP-a-er, nu verantwoordelijk is voor de uitvoering van de sloop van Doel.”

Agalev heeft destijds ingestemd met een kompromis waarin stond dat Doel mocht verdwijnen als na 2009 bewezen werd dat er een economische noodzaak was voor het Saeftinghedok. ” Maar we zijn er altijd vanuit gegaan dat die economische noodzaak er niet was.” zegt Malcorps. “Je zit in en regering en je moet een kompromis sluiten. Hadden we dat niet willen doen, dan hadden we de regering verlaten. We zouden vervangen geweest zijn door de CVP en niets bereikt hebben.  Nu hebben we de beslissing jaren kunnen uitstellen en nu moeten we durven achteruit kijken en ons afvragen of de logistieke kaart wel de toekomst is voor Vlaanderen. Wij denken van niet. Dat er geen noodzaak is aan een Saeftighedok, is ondertussen ook gebleken. Niet alleen Fernand Huts heeft twijfels, ook Geert Noels van Petercam wijst erop dat de containertrafiek  dat produktieve bedrijven het leven onmogelijk maakt.”

“Het is inderdaad niet mogelijk om het oude Doel te herstellen maar dat wil niet zeggen dat er geen andere toekomst mogelijk is. Twee voorbeelden in Holland tonen dit aan: Pernis in de Rotterdamse haven en  Ruigoord in de omgeving van Amsterdam. Ruigoord moest in de jaren ’70 ook verdwijnen voor de uitbreiding van de Amsterdamse haven en is nu een kunstenaarsdorp. Iets gelijkaardigs moet ook kunnen voor Doel. Een nieuwe bestemming voor Doel is mogelijk en men moet durven erkennen dat het steeds verder uitbreiden van de haven zinloos is en op een bepaald moment moet stoppen.  De betekenis van Doel gaat verder dan die van het dorp alleen: als Doel valt dan gaat de haven zijn oog gaan werpen op de volgende polderdorpen  Kieldrecht, Verrebroek, Meerdonk.” 
“We moeten andere dingen gaan doen in Antwerpen. Gent heeft de laatste jaren geinvesteerd in een bio-cluster. Er valt wel wat tegen te zeggen, maar in Gent breiden ze zich voor op de toekomst van te dure petroleum.  In Antwerpen is men daar niet mee bezig en zet men alles in op logistiek. Daardoor moet je dan nieuwe dokken en bruggen bouwen en dit is een heilloze piste, zowel menselijk als economisch .”

” Natuurlijk moet je het aanleg van een dok lang op voorhand beslissen maar er zijn al veel voorbeelden van verkeerde beslissingen in het verleden; waarbij nu niets gebeurt met opgespoten poldergronden: Het Deurganckdok wordt slechts voor een derde gebruikt, het Doeldok wordt  gedempt. Men moet toch wel drie keer nadenken vooraleer men een dorp van de kaart veegt, vooral nu blijkt dat het Saeftinghedok niet nodig is.”
“Elk huis dat nu tegen de grond gaat legt een zware hypotheek op Doel. Men moet nu op korte termijn gaan beslissen wat er zal gebeuren. Wij denken dat het nog mogelijk is Doel te redden. De kerk staat er nog en er zijn nog voldoende huizen, maar als er met de afbraak doorgegaan wordt dan wordt het natuurlijk onleefbaar. Juist nu moeten we de moed hebben om de zaak grondig te bekijken en te zien of er geen andere bestemming mogelijk is. De romantiek van Terug Naar Oosterdonck is niet ralistisch en de oude dorpsgemeenschap kan waarschijnlijk niet weer samengebracht worden. Maar een andere bestemming voor Doel kan zeker wel nog en we moeten ook aantonen dat een andere bestemming voor de Antwerpse havenzone nodig is.”

Malcorps vindt de redenering van Tegenbos, dat je op die plaats geen dorp zou bouwen, verkeerd. “Je moet de zaken niet omkeren. Het dorp was er en het was de haven die oprukte. Doel is inderdad geisoleerd en je moet inderdaad lang door de haven rijden om Doel te bereiken, maar dat is ook zo voor Berendrecht op rechteroever.”  

” Chapeau voor Marina Apers en de mensen van Doel 2020 met hun juridische akties. De overheid heeft zwaar geknoeid en stommiteiten begaan. De gerechtelijke instanties zijn gelukkig objectief gebleven en hebben die bestemmingsplannen vernietigd. Doel 2020 stond altijd volledig in zijn recht en men bleef met foefjes afkomen om de zaken te proberen te regulariseren. Op dit moment heeft men niet de rechtsgrond om te doen waarmee men bezig is, maar men doet maar voort.”

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS