Masterplan 2020 brengt compromis maar geen echte oplossing

We hadden ons graag van het tegendeel laten overtuigen door (iemand van het kabinet) Peeters. Maar ondanks de beloftes vorige week is het na het rondje interviews midden deze week blijkbaar weer gedaan met de communicatie over het project van de eeuw.

De kopie van het plan dat het kabinet ons nog doorstuurde (HIER 6MBytes, 39pp) bevat zeker interessante elementen, maar is niet meer dan een zeer onvolledige opsomming van intenties. Zo bevat het plan zelfs geen schets van de fameuze tunnel of de heraangelegde ring.

Maar bovendien ziet het ernaar uit dat het oost/west-verkeer nog altijd door Antwerpen over de ring zal denderen, in plaats van errond. Op pagina 32 van het plan wordt trouwens eufemistisch toegegeven dat “verder onderzoek naar de aanpak van de filevorming op de volledige E313 tussen Ranst en Antwerpen nodig zal blijven”.

We vonden het ook opvallend dat er rekening mee gehouden wordt dat de Kennedytunnel in de verdere toekomst toch opnieuw opengesteld wordt voor vrachtvervoer (p21). Dat toekomstig verbod voor vrachtvervoer in de Kennedytunnel was de belangrijkste randvoorwaarde die door premier Peeters was opgelegd, en daarna als argument gebruikt werd om alternatieven als onhaalbaar voor te stellen.

Bovendien probeert de overheid momenteel het vrijgeven van de voorspellingen van de verwachte verkeersstromen in de verschillende scenario’s (Masterplan2020 versus Meccano) tegen te houden.

En last but not least: het viaduct van Merksem verdwijnt misschien wel, maar door de nieuwe aansluiting ter hoogte van Merksem wordt ook de mogelijkheid verspeeld om de ring zelf ooit volledig onder de grond te stoppen.

Het plan lijkt dus vooral een compromis, dat waarschijnlijk komaf maakt met het doembeeld van een bijkomend viaduct over de stad, maar geen gegarandeerde oplossing is voor de verkeersknoop.

Bij gebrek aan Peeters of de auteurs van het plan gaan we te rade bij Dave Sinardet (politicoloog, UA) voor een politieke analyse en laten we Wim van Hees (Ademloos) los op het plan.

We hebben het eerst met Dave Sinardet over de politieke- en mediacommunicatie: “Het lijkt alsof de verzuiling terug is. Het is duidelijk dat bepaalde kranten dichter staan bij bepaalde actoren dan andere. En die actoren proberen dan via bevriende pers  berichten de wereld in te sturen die hen het beste uitkomen.”.
“Het was van het begin duidelijk dat de werkgroepen van Peeters weinig zouden voorstellen. Als een politicus 7 werkgroepen opstart, dan wil hij het dossier gewoon op de lange baan schuiven om tijd te winnen.”

Wim van Hees is “eerder niet tevreden” met het resultaat. “Het is duur en lost het probleem niet op. Het probleem los je niet op als je het verkeer dat niet in Antwerpen moet zijn ook niet buiten Antwerpen houdt.”

De Vlaamse regering wil nu de A102 tussen Wommelgem en Ekeren aanleggen, “maar de aanleg van de A102 is federale bevoegdheid, en dat project staat ingeschreven voor een volgende legislatuur. Er is dus geen garantie dat de A102 er komt, en ondertussen staan ze de schoppen al te wetten om op linkeroever te beginnen.”
“Eigenlijk is dit plan een Juliennesoep: men neemt de A102 van het Meccano-plan, men doet iets met Liefkenshoek, men doet iets voor de Wase burgemeesters, en men doet iets om aannemer Noriant te bedienen. Maar dit is een slecht politiek compromis.”
“De Waasland-bretel is bovendien niet de bretel van het Meccano-plan, maar de bretel van de Wase burgemeesters, en dat is beperkt tot een paar aanpassingen om sluikverkeer te voorkomen. Het gaat niet over een autostrade die het verkeer van Antwerpen wegleidt.”

Dave Sinardet vraagt zich af of de Meccano-bretel wel politiek te verkopen was in het Waasland. “Er werd wel degelijk gesproken met de Wase burgemeesters door stRaten Generaal”, stelt van Hees. “En er was bijna een akkoord, maar op een bepaald moment kom je in een partij-kluwen terecht waarbij iedere burgemeester van een andere partij is.”

“Wat de Lange Wapper zelf betreft weten we nog helemaal niet of die nu onder de grond gaat”, zegt van Hees. “Er zijn 3 voorwaarden opgelegd. Ik kan niet beoordelen in welke mate de oplossing die nu voorgesteld wordt vroeger al bekeken is. Maar ik vind het beangstigend dat de mensen die altijd de BAM-oplossing hebben verdedigd nu gaan beoordelen of wat nu voorligt ook kan gerealiseerd worden. Maar zelfs als het een tunnel wordt, dan nog blijft het verkeer binnen Antwerpen als de A102 er niet komt.”

Dave Sinardet denkt dat er weinig kans is dat het toch een brug wordt. “Patrick Janssens zou het niet riskeren om met dit compromis akkoord te gaan moest het toch tot een brug leiden. Tussen CD&V en SP-a is er de voorbije weken een entente geweest om af te spreken dat het een tunnel gaat worden.”
“Maar anderzijds kan je niets uitsluiten: die entente kan binnen enkele maanden weg zijn. Ook BHV speelt hier een rol. CD&V had SP-a nodig om niet te veel afhankelijk te zijn van NV-a. Moest SP-a vervangen geweest zijn in de VLaamse regering door de VLD, en NV-a zou moeilijk beginnen doen over BHV, dan zou er geen reservewiel meer geweest zijn. Maar als het BHV-circus voorbij is, dan wordt SP-a minder onmisbaar.”
“Patrick Janssens is zeker symbolisch de grote overwinnaar omdat de discussie verengd werd tot brug of tunnel. Maar als je het ruimer bekijkt, dan moet je wel constateren dat het BAM-tracé behouden blijft, en daar was Janssens toch tegen. En dat BAM-tracé is geen goede oplossing voor Antwerpen omdat het verkeer veel dichter bij de stad blijft.”

Zelfs als het een tunnel wordt vindt Wim van Hees dat het, zeker zonder A102, geen goede oplossing is. En de kans dat de A102 er niet komt is reëel, zegt hij, “omdat de bevoegdheid federaal zit.”
“Als de bevoegdheid over dit dossier naar een Franstalige politicus gaat, dan zou het goed kunnen zijn dat de bevoegde minister het project torpedeert om NV-a tegen te werken. ”
We merken op dat A102 ook in het Meccano-plan zit. “Dat is een andere situatie omdat in ze dat geval de NV-a, die tegen het Meccano-plan is, juist géén plezier doen door de A102 goed te keuren.”

Maar zelfs met A102 zal het oost-west vrachtverkeer door Antwerpen blijven denderen, “en dus is dat geen goede oplossing” zegt van Hees.

“Hadden Janssens en De Wever de handen in elkaar geslagen, dan zou CD&V wel gevolgd zijn.” Dave Sinardet merkt op dat het politiek aspect Antwerpen overstijgt. Zo zijn de partijen die sterk staan in de stad altijd al kritischer geweest voor BAM. Volgens van Hees hebben ze de rand mee voor het Meccano-plan, waarop Sinardet zich dan weer afvraagt waarom de partijen (CD&V, NV-a, nvdr) dan toch bij hun standpunt blijven.
“In het Waasland heeft alleen burgemeester Van de Vijver van Beveren zich niet duidelijk uitgesproken. Die man spreekt een andere taal naargelang de rol die hij speelt op een bepaald moment. Hetzelfde geldt voor Mark Van Peel. Op de nieuwjaarsreceptie van het havenbedrijf zegt van Peel dat de Haven vrager is van de 2 bretellen, en tien dagen later zegt hij, als CD&V-schepen, dat hij voorstander is van het BAM plan zonder bretellen. De nationale CD&V legt dus die mening op.”

Het Verkeerscentrum heeft de verkeersstromen in de verschillende scenario’s (Masterplan2020 enerzijds en Meccano/Forum 2020 anderzijds) berekend, maar wil die niet vrijgeven. Ademloos spant nu procedures in om de gegevens toch te krijgen.

Het lijkt erop dat men met de beslissing deze week niet alleen de Lange Wapper, maar vooral het alternatief van Forum 2020 heeft proberen te begraven. Wim van Hees wil de strijd echter niet opgeven: “Als we de cijfer van het Verkeerscentrum krijgen en de resultaten van een kosten-baten analyse, dan gaat het Meccano-plan dat met een geweldige voorsprong winnen. En dan wil ik de politiek wel eens zien die in september daar tegenin gaat.”
Ook Dave Sinardet denkt dat de strijd nog niet afgelopen is, maar in de eerste plaats over een brug/tunnel beslissing.

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS