Redactie Radio Centraal Rotating Header Image

De mijnramp in Brazilië

Share

In de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais wordt veel ijzererts gewonnen. De vaste afvalstoffen die daarbij ontstaan, laat men lange tijd in een groot bassin bezinken. In bergachtig gebied is zo’n bassin dan aan één zijde afgesloten met een dam.

Twee zo’n bassins lagen niet erg ver van mekaar. In het rapport dat in 2013 werd opgemaakt bij de verlening van de uitbatingsvergunning van de mijn, was al gewezen op het risico van een ‘domino-effect’ moest één van die dammen het begeven.

Precies dat scenario heeft zich dus voorgedaan. Op 5 november omstreeks 15u sprong één dam. Wat daaruit stroomde, crashte de tweede dam. Het resultaat was 62 miljoen m³ toxische blubber die razendsnel naar beneden stortte.

Een rampenplan was er niet. Mensen begonnen te telefoneren, en de barstende dammen hadden op zich wel alarmerend geluid voortgebracht. Het was alsnog een kwestie van seconden. Op weg naar de rivierbedding maakte de blubber elf slachtoffers, vooral onder arbeiders van de mijn. Vijftien mensen zijn nog steeds vermist. Daarnaast kwamen heel wat koeien, paarden, geiten … om. En alles zit natuurlijk vol modder. Hier en daar tilde de stroom een auto boven op een dak.

Eenmaal bij de Rio Doce aangekomen, volgde de blubber verder de loop van deze rivier – maar dan wel een flink stuk over de oevers heen. Op die manier passeerde en markeerde de vieze brei tien steden, en bovendien het woongebied van inheemsen en traditionele vissersdorpjes die voor hun levensonderhoud van de rivier afhankelijk zijn. Al wat daarin leefde, is nu dood. Achthonderd kilometer verder stroomde de zooi dan de oceaan in, wat een zichtbare vlek van meer dan negen kilometer ver maakte. Ook daar verstikt die alle leven.

Het mijnbedrijf Samarco, een joint venture tussen Vale en het Engels-Australische BHP Billiton, kreeg de grootste milieuboete ooit in Brazilië en moest de werking van de mijnen onmiddellijk stilleggen. Dat heeft dan weer gevolgen voor de steden in dat gebied, waarvan het budget voor een deel uit mijn-belasting bestaat.

Verder werd de watervoorziening afgesloten, want dat water komt uit de rivier. Er loopt een onderzoek naar de impact van de toxische stoffen op het water en de vis die daar hopelijk weer in gaat rondzwemmen. De rivier stroomt natuurlijk door, en men hoopt op de reinigende werking van het komende regenseizoen, maar het zal toch heel lang duren eer de gevolgen van de ramp geneutraliseerd zijn.

Er kwam in Brazilië meteen een grote solidariteitsgolf op gang voor de honderden daklozen. Kleren, gebotteld water, schoonmaakproducten … worden al niet meer aangenomen, want de toestroom aan goederen werd te groot. Geld komt er nog wel, o.a. van de groep Pearl Jam, die net door Brazilië toerde en de opbrengst van optredens aan de slachtoffers doneerde.

We hoorden heel dit verhaal van de Braziliaanse CATAPA-vrijwilligster Mariana Martins Villas. CATAPA voert in een aantal Zuid-Amerikaanse landen actie rond de negatieve impact van mijnbouw op mens en milieu, en koppelt dat aan sensibilisering en lobbywerk in ons land.

0 Comments on “De mijnramp in Brazilië”

Leave a Comment