Wapentrafiek naar Israël: wetgeving toepassen aub

Na een melding van Vredesactie bleek vorige week dat Vlaanderen nog steeds wapens exporteert richting Israël. Een gesprek met Jo van Vredesactie over de illegale handel.  

“Wapenexport wordt veel te weinig gecontroleerd en de door de Vlaamse regering voorgestelde versoepeling op de wapenhandel vormt een rechtstreekse bedreiging voor de vrede.”

RC: Welke wapens gaan richting Israël?

Jo (Vredesactie): Het betreft vooral onderdelen. Er zijn bedrijven in België die wapenonderdelen, heel specifieke producten zoals motoronderdelen, maken. Ze voeren die voornamelijk uit naar het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten en daar worden die geassembleerd, bijvoorbeeld in gevechtsvliegtuigen die ingezet worden om burgers in Gaza te bombarderen. Een voorbeeld: BMT Aerospace in Oostkamp bij Brugge is het moederbedrijf waar beslissingen gemaakt worden die dan effect hebben op de assemblage in haar dochterfiliaal in de Verenigde Staten.

In 2009 hebben de gewesten afgesproken dat zij geen wapens meer zouden uitvoeren naar spelers die het humanitair recht schenden. Dat gebeurt alsnog, dus de overheid komt haar eigen regelgeving niet na.

RC: Meer concreet was er sprake van transporten vanaf de luchthaven van Bierset in Wallonië. In Vlaanderen gaat het over levering vanuit Antwerpen. Dus wat wordt er dan van waaruit geleverd?

Jo (Vredesactie): Het is een complex verhaal. Wat betreft de wapenhandel via de haven van Antwerpen hebben we een jaar geleden klacht ingediend omdat de rederij ZIM wapens doorvoerde naar Israël. Vorige week kregen wij bericht dat er toch nog containers met wapenonderdelen in de haven van Antwerpen terechtkomen met als bestemming Israël.

De wapentrafiek van BMT Aerospace in Oostkamp verloopt niet via de haven van Antwerpen maar het gaat wel over beslissingen die in België gemaakt worden door Belgische bedrijven met repercussies voor de genocide die in Gaza plaatsvindt.

Een ander voorbeeld is Saffran Aero Boosters dat onderdelen maakt voor de F 15 ‘s die vandaag Gaza bombarderen.

Vanuit Frankrijk zijn er twee containers met wapens in de haven van Antwerpen aankomen. Één daarvan is door de mazen van het net geglipt. Nadat Vredesactie de kat bel aanbond, heeft deelminister Diependaele een andere container aan de kant laten zetten voor controle. Er was zelfs geen vergunning aangevraagd voor het transport. En dan is het aan een VZW zoals de onze om het werk van de overheid te doen en na te gaan of er wapens of wapenonderdelen in de haven van Antwerpen te wachten staan om verscheept te worden naar Israël.

RC: Het was op VRT dat iemand stelde dat die containers niet kunnen tegengehouden worden wegens Europese handelsregels. Klopt dat?

Jo (Vredesactie): Tot nader order is Israël geen geen onderdeel van de Europese unie. Ik houd mijn hart vast voor regelgeving die geen controle op wapenuitvoer zou toelaten, zeker als de overheid zich al sedert 2009 heeft voorgenomen om dat juist wel te doen.

Nu is het zo, en dat maakt de situatie nog prangender, dat een ‘Vlaams Defensieplan’ op tafel van de Vlaamse regering ligt dat intra-Europese wapenhandel wil versoepelen. Deze gevallen tonen net aan hoe problematisch zo’n versoepeling zou zijn, want daardoor zullen wapens nog gemakkelijker in Israël geraken, terwijl dat tegen elke regelgeving ingaat.

RC: Waarom dan, als het binnen Europa is? Dat gaat  toch niet over wapens die naar Israël gaan?

Jo (Vredesactie): Andere Europese landen hebben niet dezelfde exportregels. Als er binnen Europa een versoepeling van controles komt, hebben wij dan de garantie dat de wapens die hier gemaakt worden niet in een gebied zoals Israël terecht komen?

RC: Hoe zijn jullie er dan op uitgekomen dat die containers hier waren?

Jo (Vredesactie): Dankzij een netwerk van mensen die de trafiek in het oog houden. Dan sijpelt er informatie binnen via ons of via andere VZW’s.

RC: Begin vorig jaar werden er honderden tonnen munitie verscheept vanuit Antwerpen naar Israël. Toen waren er wél documenten beschikbaar. Maar in het geval van de twee containers zijn er geen papieren, dus treft de haven van Antwerpen niet echt schuld …

Jo (Vredesactie): De afzender was wel bekend, een gekende wapenproducent. En de bestemmeling is een hofleverancier van het IDF, het Israëlisch bezettingsleger. Tja, dan moeten er toch wel belletjes beginnen afgaan.

RC: Moet dat bedrijf dan niet beboet worden? Men transporteert wapens en doet geen aanvraag. Het gaat hier dus over wapensmokkel, illegale wapen trafiek, zelfs als de wapens niet naar Israël zouden gaan.

Jo (Vredesactie): Het is opzienbarend dat wij deze vraag eigenlijk moeten stellen (over die containers). Ik kijk heel erg uit naar het verslag van de Vlaamse- of de federale diensten die hier bevoegd zijn voor die controle. Want dat is inderdaad ook onze conclusie: hier wordt flagrant de wet overtreden. Zoiets kan niet zonder gevolg blijven.

RC: Het is mogelijk dat zo wapens naar Iran verscheept worden?

Jo (Vredesactie): In theorie is dat mogelijk. Jazeker.

RC: Vorig jaar, toen de haven van Antwerpen de illegale munitietrafiek ongemoeid liet, was het argument van schepen Annick De Ridder dat de haven niet betrokken is bij het transport.

Jo (Vredesactie): In principe heeft ze daar gelijk en is het Vlaamse bevoegdheid , maar ze trekt wel een paraplu open.

RC: Als ik het me goed herinner, verwees de Vlaamse overheid op haar beurt naar het lokaal niveau. Ze verwacht dat dat verdachte trafieken meldt. Er is een meldingsplicht voor alle ambtenaren. De Vlaamse overheid stelde dat zij niet moest gaan toezien maar dat ze van de haven, die de papieren had, verwacht dat die wapentrafieken zou melden.

Jo (Vredesactie): Ik zou inderdaad hopen dat dat gebeurt en dat elk niveau in deze haar verantwoordelijkheid neemt. Als een wapenbedrijf levert aan de hoofdleverancier van de IDF, dan zou ik dus hopen dat er verschillende checks and balances zijn, waardoor een overheid haar regelgeving nakomt en dat zo’n transport niet passeert.

RC: Weten we wat er ondertussen met die container gebeurd is?

Jo (Vredesactie): De eerste container is ontsnapt, het vertrek van de tweede is uitgesteld tot de tweede juli.

RC: Ze zijn die tweede container dus al een week aan het controleren?

Jo (Vredesactie): Exact, ze zijn die al een week aan het controleren. Ik denk dat dat een indicatie is dat die diensten zwaar onderbemand zijn. Er is een procedure voor de controle van gevoelige materialen, maar ze moet wel gevolgd worden.

RC: Maar het kan dus zijn dat hij nog altijd vrijgegeven wordt en toch nog vertrekt.

Jo (Vredesactie): Dat is een mogelijkheid, maar dan zou moeten bewezen worden dat er geen vergunning nodig is voor het transport van materiaal dat zeer duidelijk voor militaire doelen bestemd is.

RC: Heeft Vredesactie ook zicht op de wapentrafiek naar Israël vanuit andere Europese landen? Vandaag hoorden we dat Duitsland de aanval van Israël tegen Iran steunt, een oorlogsdaad.

Jo (Vredesactie): Als we naar de een totaalcijfer kijken van de wapens die van Europa naar Israël gaan, dan staat Duitsland met stip op één.

RC: In sommige landen is de houding van de overheden toch wat aan het schuiven.

Jo (Vredesactie): In Duitsland is dat zeker niet het geval, mogelijks is zelfs het tegendeel waar.

RC: Vredesactie heeft een aantal initiatieven terzake, die ook naar de burgers gericht zijn.

Jo (Vredesactie): We hebben een burgerinitiatief gestart samen met anderen. De bedoeling is een verzoekschrift in te dienen bij het Vlaams Parlement. Daarvoor moeten 15.000 handtekeningen verzameld worden. (In Brussel en Wallonie zijn maar duizend handtekeningen nodig.) De campagne heet Stop Wapens voor Israël. Mensen kunnen op de website de petitie tekenen en ook een flyer aanvragen om handtekeningen te verzamelen. De handtekeningen komen vlot binnen, er is dus draagvlak voor de actie.

De actie maakt deel uit van de overkoepelende campagne ‘ Power Down Israël’.

We willen de Belgische medeplichtigheid, die van de overheid en de bedrijven, op meerdere manieren onder de aandacht brengen. Het doel is dat de wapenwetgeving toegepast wordt en dat onder de aandacht gebracht wordt welke goederen ingevoerd worden vanuit de bezette Palestijnse gebieden. Mensen weten daar heel weinig van, dus wij willen hen daarover informeren.

Verder kijken we naar de gesprekken op Europees niveau in verband met het ontginnen van de gigantische gasvoorraad die voor de kust van Gaza onder de zee zit. Israël zou dat  gas dan gaan verkopen aan Europa. Dat zou dan als onderdeel van de zogenaamde eastmed pijplijn zijn, een project dat de Europese unie al omschrijft als een Project of Common Interest (PCI).

RC: Voor de kust van Gaza? Eigenlijk is dat gas dan van de Palestijnen, of niet?

Jo (Vredesactie): Ja, volgens ons wel natuurlijk. De Israëli’s eigenen zich die voorraad gewoon toe. Er zijn zelfs stemmen die zeggen dat de slachting die nu plaatsgrijpt tot doel heeft een doorgang te creëren naar de gasvelden.

RC: Jullie zijn ook kritisch op de de gasleveringen vanuit vanuit Rusland. Moeten we niet het ‘Israelisch’ gas gebruiken om van het Russich gas af te geraken?
Jo (Vredesactie): Dat is een keuze tussen pest en cholera. In een toekomst gebaseerd op fossiele energie kan geen vrede bestaan.

 

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS