De grootschalige bloedmetingen van de overheid bevestigen dat er een ernstig probleem van vervuiling is door PFAS (en subgroep PFOS) in de omgeving van de 3M-fabriek. De politieke druk om vooral niet te streng te zijn, is verdwenen: de geest is uit de fles bij de milieu-inspectie en die zet nu de stop op de vervuilers. Nu moet Vlaanderen ook aan een structurele aanpak van de vervuiling werken, stelt milieuorganisatie Climaxi.
Katrin Van den Troost van Climaxi: “In juli heeft de gemeente Zwijndrecht bij de provincie een verstrenging van de lozingsnorm in het water aangevraagd. De limiet van 30 microgram (μg) ligt ver boven de Europese grens van één microgram. Zwijndrecht vroeg onmiddellijke toepassing van de één microgram-limiet en een plan om verder naar 0,1 μg te gaan. Op 21 oktober werden die maatregels door de provincie bevestigd. Omdat 3M tegen die beslissing in beroep ging, schoof het dossier door naar het Vlaams niveau. Climaxi heeft dan beslist om ook in beroep te gaan tegen de aangekondigde verstrenging, maar juist omdat ze niet ver genoeg gaat.”
“Europese richtlijnen moeten sneller toegepast worden door Vlaanderen. Het getalm en de vertragingen mogen stoppen.”
Herbeluister Katrin van Climaxi:
“De inspectie heeft gisteren 3M opdracht gegeven om de installaties die PFAS uitstoten te stoppen tot er duidelijkheid is over de PFAS-uitstoot. Ongezien, want voor zover ik weet is het in Vlaanderen nog nooit gebeurd dat de overheid een productie-eenheid stillegt. Zwijndrecht heeft trouwens ook de verstrenging van de norm voor de andere PFAS-uitstoters gevraagd. Voor zover we weten gat het over Indaver en Veolia, twee bedrijven die het afval van 3M behandelen.”
Vooral bij de milieu-inspectie lijkt er een nieuwe wind te waaien. Een reportage door Pano toonde in september hoe inspecteurs onder druk gezet werden om vooral niet streng te zijn.
Katrin: ” Nu moet er een ook een meer fundamentele aanpak komen. Onze VLAREM-milieuregeling is goed, maar dringend aan en update toe. En als er normen komen vanuit Europa moeten die ook veel sneller toegepast worden; het getalm en de vertragingen mogen stoppen en het PFAS-schandaal is een goed moment om dat te doen. Ook moet de inspectie versterkt worden. In de septemberverklaring van (deelpremier) Jan Jambon wordt niets gezegd over extra middelen voor de controle- en vergunningsdiensten. Daar zit de achilleshiel van ons milieubeleid. Demir levert momenteel goed werk met het blussen van brandjes maar de structurele aanpak is er nog niet. ”
Er werden 800 metingen gedaan bij bewoners die binnen een straal van drie kilometer van de 3M-fabriek wonen. 90% van de PFOS-resultaten zat boven de 5 microgram per liter bloed HDM1 norm. We contacteren ook Carolien van Zwijndrecht Gezond.
Herbeluister Carolien van Zwijndrecht gezond:
Haar bloedstaal bevat 29μg/l PFOS: “Er zijn 14 PFAS-stoffen gemeten en vooral de PFOS-waarden liggen te hoog. Op Europees niveau wordt een normering uitgewerkt die op 6,9 μg/l zal liggen voor PFOS en drie andere PFAS-stoffen samen. Ik woon hier tien jaar en we eten geen producten van eigen kweek, dus we hoopten dat de PFAS-waarden wel zouden meevallen. Dat is niet het geval dus, dus we zijn ongerust.”
De PFAS-productie is blijven doorgaan, maar de PFOS-productie is al in 2006 beëindigd, vijf jaar voor Carolien in Zwijndrecht kan wonen. Hoe is het dan mogelijk dat haar PFOS-bloedwaarden toch veel te hoog liggen?
PFAS-lippenstift
Carolien: “Blijkbaar komt er toch nog PFOS in de lucht terecht, de vraag is dus hoe? Van de 3M-site, van de Oosterweel-werken, van de akkers die bewerkt worden? Daarom vraagt Zwijndrecht Gezond verdere metingen op de luchtkwaliteit. Verder moet er op korte termijn een plan van aanpak van de vervuiling geformuleerd worden. ”
“Waarom mag PFAS-lippenstift nog legaal verkocht worden?”
“Bij de bloedresultaten zat een lijstje met geadviseerde acties die we allang doen, zoals het vermijden van het eten van zelfgekweekte groenten. Het lijstje bevatte ook de raad om geen producten te gebruiken die PFAS bevatten, een advies waarover de vraag kan gesteld worden waarom het niet naar de bredere bevolking toe geformuleerd wordt. En waarom bijvoorbeeld PFAS-lippenstift nog legaal mag verkocht worden.”
“We vragen dus ook dat de verkoop van PFAS-producten verboden wordt. In de VSA ligt momenteel de PFAS Accountability Act op tafel die de producenten verantwoordelijk houdt voor de gevolgen.”
Sanering
“Er loopt nog een bodemonderzoek door ERM, daarna kan een bodemsaneringsplan opgesteld worden. Dat zal vermoedelijk begin volgend jaar gebeuren. We verwachten daarnaast ook actie op kortere termijn om de blootstelling te stoppe . Daarom is het zo belangrijk dat er duidelijkheid komt over de oorzaak van de huidige besmetting. Er bestaan wel degelijk technieken voor het meten van PFOS en andere PFAS in de lucht. Schoorsteenemissies bevatten enkel andere PFAS-producten die nu nog geproduceerd worden en die ook schadelijk zouden kunnen zijn. Er lopen nog studies naar de toxiciteit van de (andere) PFAS. Tot nu toe geven de resultaten aan dat er ook voor de andere PFAS wel degelijk een impact is op de gezondheid. ”
Er bestaat blijkbaar onduidelijkheid over de omvang en dus ook over de timing van het bodemonderzoek. Niet onbelangrijk, want zolang het bodemonderzoek niet afgerond is, wordt er niet gestart met saneren, ook niet van de zones waarvan nu al duidelijk is dat sanering nodig is.
Carolien: “Het bodemonderzoek door ERM in opdracht van 3M moet doorgaan tot er geen vervuiling meer vastgesteld wordt. De vorige onderzoeken gingen over een beperkt gebied in en rond de 3M-site. De perimeter ligt dus niet vast, en alles wijst erop dat veel verder dan Zwijndrecht alleen zal moeten gekeken worden. Ons geduld wordt op de proef gesteld, want men wil geen saneringsplan opstellen zolang het bodemonderzoek, waarvan de omvang onduidelijk is, niet afgerond is. Tussentijdse rapporten worden niet bekend gemaakt. ”
Oosterweel
De bewoners van Zwijndrecht zijn niet gerust over de mogelijke impact van de Oosterweelwerken op de verspreiding van PFAS. “We vrezen dat er vervuiling zal blijken door de uitloging in het grondwater en zo in drinkwater en voeding. We willen niet dat men ons als proefkonijnen gebruikt en dat er blind voortgewerkt wordt zonder te weten wat er precies in het milieu terechtkomt. Lantis (BAM) doet haar best, maar is het wel voldoende? Er is nog altijd geen sluitend bewijst dat dit het geval is (dat het storten van de minder vervuilde grond niet schadelijk is, nvdr).”
“Daarom zijn we ook vragende partij voor het tijdelijk stilleggen van de Oosterweelwerken op Linkeroever, zoals Grondrecht vraagt.”
Podcast: Play in new window | Download
Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS
Podcast (d2): Play in new window | Download
0 Comments on “PFOS bloedwaarden buurtbewoners in het rood”
Leave a Comment