Politieke bestuurders persoonlijk aansprakelijk voor aan de kant schuiven milieuwetgeving?

Milieuorganisaties schakelen een versnelling hoger in het aanvechten van vergunning die volgens hen onterecht zijn: Natuurpunt, Bondbeterleefmilieu en Dryade dreigen politieke mandatarissen.   

Als snel volgden vanuit  politiek en media oproepen om nieuwe wetten te schrijven en subsidies aan milieuorganisaties in te trekken. 

Volgens de milieuorganisaties is er een probleem met politieke overheden die vergunningen afleveren waarvan ze weten dat ze het wettelijk niet mogen doen.  “We hebben een aantal ingebrekestellingen gestuurd naar provincies, gemeenten en mandatarissen omdat ze nieuwe vergunningen verleend hadden voor bedrijven van wie de vergunning vervallen was. Die nieuwe vergunningen zijn volgens ons illegaal.”, zegt  Dries Verhaeghe van Dryade. 

“Politici moeten hun werk correct doen en de regels  niet aan hun laars lappen. Deze zaken moeten een cultuuromslag helpen verwezenlijken.”

“In de provincie Antwerpen ging het over burgemeester en de schepenen  van Kontich en ook de gouverneur en gedeputeerden . We hebben er hen op gewezen het het onterecht verlenen van vergunningen een persoonlijk juridische aansprakelijkheid kan meebrengen. We hebben  nog geen juridische stappen gezet maar wel duidelijk gemaakt dat we hun vergunningsverlening in de gaten houden. “

RC: Gwendolyn Rutten (Open-VLD) vond dit schandalig. ‘Het is de taak van de mandatarissen om vergunningen af te leveren. Dat gebeurt pas na uitgebreid advies en argumentatie. Als men het daar niet mee eens moet men de argumentatie aanvechten en niet de mandatarissen als misdadiger behandelen’, aldus Rutten.
Dries Verhaeghe (Dryade): “In het geval van Kontich, bijvoorbeeld, was er een negatief agentschap van Natuur en Bos. Dat gaf de argumenten aan waarom het wettelijk onmogelijk was om een vergunning te verlenen. Ook de omgevingsambtenaar van Kontich had dat gezegd. Mevrouw Rutten heeft gelijk dat er veel adviezen komen maar die worden vervolgens genegeerd door de bevoegde politici. Het is toch niet onlogisch dat we hen daarop aanspreken.”

“De reactie van Rutten is verbazend: ze zit zelf in het Vlaams parlement en is juriste. Het is het Vlaams parlement dat de wetten gestemd heeft die we hier inroepen. We vragen dat de wetten bij de bron worden toegepast, dus door de vergunningverlener. Men moet niet van ons verwachten dat we tegen elke illegale vergunning in beroep gaan bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen of bij de Raad van State. Er zijn veertigduizend bedrijven die vergunningsplichtig zijn. Men kan niet van de milieubewegingen  verwachten in beroep gaan tegen alle onterecht verleende vergunningen. Dat is niet onze rol, we hebben er de middelen niet voor.  Als we het toch doen dan worden we ook becritiseerd en klaagt men dat de vergunningsprocedures te land duren.    De politici moeten hun werk correct doen en de regels  niet aan hun laars lappen.”

RC: Is er dan een systemisch probleem met de vergunningsverlening? Worden die veel te snel verleend?
Dries Verhaeghe: “Er is inderdaad een probleem. In veel vergunningsaanvragen zijn er zaken die niet zouden mogen passeren maar die dan toch vergund worden. We hebben nu vier heel duidelijke casussen uitgekozen die we willen gebruiken om een cultuuromslag te verwezenlijken bij de overheden.”

“We vinden niets uit: het staat gewoon in de wet dat  lokale mandatarissen kunnen aangesproken worden met boetes en gevangenisstraf.”

RC: Wat is het probleem in Kontich?
Dries Verhaeghe: “De vergunning van een veeteeltbedijf was vervallen. Het bedrijf is zes maanden doorgegaan met de exploitatie en daarna is er een nieuwe vergunning aangevraagd.  Het is echter zo dat als de vergunning afloopt zonder hernieuwing, dat de stikstofuitstoot dan volledig zou moeten stoppen. Verder mag de totale uitstoot niet stijgen. Als men dus niet tijdig een verlenging aanvraagd dan wordt een vergunning die achteraf aangevraagd wordt beschouwd als die voor een nieuw bedrijf. Op dit moment kunnen er geen vergunningen verleend worden aan nieuwe bedrijven. ”

RC: We zitten hier dus met een bestaand bedrijf dat slordig geweest is en waarschijnlijk vergeten was om die aanvraag te doen (die ze dan mogelijks wel zou gekregen hebben). Door die vergetelheid is het bedrijf nu gedoemd om te sluiten. Het gaat dus niet over een nieuw bedrijf. Is het niet redelijk om die vergunning alsnog te verlenen?  
Dries Verhaeghe: “Als men regels maakt en stemt om ze daarna niet toe te passen dan is er toch een probleem. Er zijn gevallen van andere bedrijven elders waar de gemeente de wet wel correct toepast en de vergunning weigert.”

“Mevrouw Rutten zit in het parlement en kan de regels aanpassen om de regularisering wel mogelijk te maken, maar het kan niet zijn dat ze regels stemt om daarna te zeggen dat we ze niet moeten toepassen. Er moet rechtszekerheid zijn.”

“Het stikstofprobleem waar we nu mee zitten is het gevolg van het niet correct toepassen van de regels. Het probleem zal niet opgelost geraken als we zo verder blijven doen. ”

RC: Gwendolyn Rutten stelt voor om een wet te laten stemmen die lokale mandatarissen afschermt van vervolging.  
Dries Verhaeghe: “Lokale besturen hebben verantwoordelijkheid en macht gekregen. De keerzijde daarvan is dat er rekenschap moet afgelegd worden voor wat gedaan wordt. Een snelheidsduivel krijgt een boete, een mandataris die de wet  flagrant aan zijn laars lapt moet daar op aangesproken worden.”

RC: Waarom richten jullie je naar zoveel verschillende personen? Zowel burgemeester als schepenen en ook nog gouverneur en deputatie.  
Dries Verhaeghe: “In het geval van Kontich ging het om een relatief klein bedrijf. De aanvraag komt bij de gemeente. De gemeente verleende  de vergunning ondanks de negatieve adviezen. Het Agentschap Natuur en Bos (ANB) is dan in beroep gegaan waardoor het dossier naar de provincie gegaan is die de vergunning  ook verleend heeft. Er is opnieuw beroep aangetekend dat nu bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen zit.”

RC: Gwendolyn Rutten zegt dat de overheden hun beslissingen om de vergunningen te verlenen gemotiveerd hebben. Welke motivatie hebben ze gegeven om de wettelijke bezwaren aan de kant te schuiven?  
Dries Verhaeghe: “De bedrijfscontinuiteit. Dat is wettelijk geen argument om het Natuurdecreet opzij te schuiven en een vergunning te verlenen die de regels schendt. Ik geef je op een blaadje dat de overheid die zaak gaat verliezen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen die het ANB zal volgen”

RC: Wat indien het Natuurdecreet zou aangepast worden en in dit geval het aanvragen  van de vergunning toch zou mogelijk maken, bijvoorbeeld na het betalen van een boete  (voor het niet tijdig aanvragen van de nieuwe vergunning) ?  
Dries Verhaeghe: “Als de regels worden aangepast dan gaan we die respecteren. Dat is net de dubbele standaard van mevrouw Rutten: het Natuurdecreet is gestemd door het parlement waar ze in zit en daarna valt ze haar eigen regelgeving af.”

RC: Rick Van Cauwelaert suggereerde op Twitter/X om de subsidies voor milieuorganisaties in te trekken.  
Dries Verhaeghe: “Een zeer populitisch standpunt. Ik snap niet helemaal wat de logica is. Wij starten die zaken in het algemeen belang, we komen niet op voor ons eigenbelang, we vragen gewoon dat de wet toegepast wordt. Ik zie niet in waarom  het terechtwijzen van politici een reden zou moeten zijn om subsidies te schrappen. Subsidies worden verleend op basis van de beoordeling door een commissie  van de bijdrage van die organisatie levert aan het oplossen van de problematiek die de commissie beoordeelt.”

RC: Wat volgt er nu, bijvoorbeeld in het Kontich-dossier?
Dries Verhaeghe: “Voorlopig hebben de bedrijven hun vergunning. Het zal vermoedelijk nog een jaar duren vooraleer de beslissing van de Raad voor Vergunningsbetwistingen er is. We verwachten een vernietiging en dan vervalt de vergunning. Dat zal het moment zijn dat we met interesse naar de volgende beslissing van de provincie zullen  kijken. “

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS