Impact scheepvaart op de luchtkwaliteit in Antwerpen

foto: Kees Torn, Maersk Mc Kinney/Moeller & via wikipedia (Creative commons)

TNO voerde een studie uit naar de impact van de scheep- en luchtvaart op de luchtkwaliteit in de belangrijkste Europese havensteden. 
Daaruit blijkt dat de internationale scheepvaart verantwoordelijk is voor meer dan een derde van de stikstofoxides (NOx) in het centrum van Antwerpen. We spreken met Peter Coenen (TNO) die de studie in opdracht van Concawe uitvoerde. 

Peter Coenen (TNO): “De verwachting is dat de luchtvervuiling door industrie en wegverkeer zal afnemen tengevolge van de verstrengde Europese regelgeving. Voor scheepvaart zit dat anders, want daar is de Europese wetgeving niet van toepassing. Daarom hebben we bekeken wat de impact is van de scheep- en ook de luchtvaart op de luchtkwaliteit van de Europese steden.”

Per Vierkante Kilometer

“Dat is gebeurd met een model dat gebruikt maakte van een databank die alle bronnen van luchtvervuiling afkomstig van de verschillende sectoren bevat voor het volledig Europees grondgebied opgedeeld in stukjes (grond/zee) van  zeven kilometer op zeven kilometer: wegverkeer, industrie, zeescheepvaart, rivierscheepvaart … Daarbij gaat het over fijn stof, stikstof-  en zwaveloxides.” 

“Voor de grootste Europese havens zijn we nog meer in detail gegaan en hebben we de uitstoot per vierkante kilometer berekend door rekening te houden met bijkomende lokale parameters. “

“Op Europees niveau vertegenwoordigt de zeescheepvaart respectivelijk 2,5 en 5,3% van de PM10 en PM2,5 fijn stof uitstoot. In het Antwerps stadscentrum  ligt de fijn-stof-bijdrage op 6 en 8% (PM 10/2,5). Dit percentage verschilt sterk van stad tot stad en wordt vooral bepaald door de afstand, de windrichting, en de grootte van de uitstoot.”

Antwerpen: 36% 

“Voor de stikstofoxides bedraagt de bijdrage van de scheepvaart meer dan 60% in de Antwerpse haven, in het Antwerps stadscentrum zitten we op 36% van het totale stikstofoxide-gehalte in de lucht.  “

“De uitstoot door de scheepvaart wordt niet geregeld door de Europese Unie maar door de Internationale Maritieme Organisatie (IMO). IMO werk aan regelgeving om de vervuiling door zeescheepvaart terug te dringen. De komende jaren zullen de emissies door de zeescheepvaart verminderen. Het probleem is echter dat schepen een levensduur hebben van minstens 20 jaar. Dus zelfs al komen er nu nieuwe regels, dan zal het nog jaren, zelfs decennia, duren vooraleer die volledige van toepassing zijn (op de ganse zeescheepvaart-vloot). Er wordt ook wel gekeken naar uitstootverminderende maatregels voor bestaande schepen.”

RC: De bijdrage van de zeescheepvaart aan het NOx gehalte in de stad bedraagt bijna 10 microgram per kubieke meter. In 2040 zal de limiet aan NOX in de lucht verstrengd worden van 40 naar 20 microgram/m3. De stikstofuitstoot door de international haventrafiek is dus zeer groot.  

PC: “Dat zijn aanzienlijke brijdragen. Als je de luchtkwaliteit in de steden wilt verbeteren dan zul je dus aandacht moeten besteden aan de zeescheepvaart, zeker omdat de andere bronnen worden aangepakt via de Europese regelgeving.”  

Luchtvaart

De impact van de Antwerpse luchthaven op de luchtkwaliteit is waarschijnlijk heel beperkt, toch als naar het volledig Antwerps grondgebied gekeken wordt. Wat de impact is rond de luchthaven zelf werd niet onderzocht. Schiphol is verantwoordelijk voor 5% van de NOx in Amsterdam. Zaventem vertegenwoordigt slechts 1% van de NOx in Brussel, onder andere doordat de luchtvervuiling van Zaventem eerder van Brussel weggeblazen wordt.   

Links:  Rapport scheepvaart / Rapport scheepvaart (Concawe site) /Rapport Luchtvaart (Concawe site)

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS