Oosterweel: Status werken en hoe verder na PFAS-uitspraak Raad v State?

foto: RC

We bellen Annik Dirkx, woordvoerder van Lantis (BAM) voor een stand van zaken van de Oosterweelwerken. En voor een reactie op de uitspraak van de Raad van State dat Lantis de PFAS vervuiling niet volgens de regels aangepakt heeft.

“Begin 2026 kan een deel van het viaduct van Merksem afgebroken worden.”

” We hebben op geen enkele manier onwettige handelingen uitgevoerd. Het is de Raad van State die een andere interprestatie aan de regels geeft dan wat algemeen toegepast wordt.”

Annik Dirkx: “De werken op linkeroever/Zwijndrecht zijn grotendeels afgerond ter hoogte van de snelweg E17/E34 achter de Kennedytunnel. In mei hebben we die werf opgeleverd. De hoofdwegen zijn dus klaar, we verwachten dat de afbraak van de tijdelijke wegen die aangelegd werden zal afgerond zijn tegen het einde van het jaar. Volgend jaar zal het Ringpark West af zijn, één van de leefbaarheidsprojecten.”
“Op Rechteroever werken we aan de Oosterweelknoop, de Scheldetunnel en de Antwerpse ring ter hoogte van het viaduct van Merksem. De komende jaren kan je niet naast de werken van dit project kijken.”

RC: Hoe staat het met de aanleg van de tunnel op Linkeroever?
AD: “Dat gaat vooruit. Er wordt op twee plaatsen aan de tunnel gewerkt. Enerzijds in Zeebrugge waar de laatste twee tunnelelementen (nummer 7 en 8) momenteel afgewerkt worden. In het voorrjaar van 2025 zullen die via de zee en de Schelde naar Antwerpen versleept worden om dan afgezonken te worden. Om dat mogelijk te maken zijn er ook baggerwerken aan de gang en worden de tunnelmonden gegraven op beide oevers.”

“De tunnelelementen, die elk 60 duizend ton wegen, zitten vandaag in een droogbouwdok in Zeebrugge. Als ze af zijn worden ze langs beide kanten afgedicht en wordt het dok onder water gezet waardoor de elementen gaan vlotten  waarna ze versleept kunnen worden naar Antwerpen. Die versleping is een heel indrukwekkend process dat 48 uur duurt omdat rekening gehouden moet worden met de getijden.”

RC: Wanneer is de sloop van het viaduct op rechteroever voorzien?
AD: “Eerst moet de tijdelijke bypass afgewerkt worden waarop het verkeer kan omgeleid worden. Eind 2025 zou de bypass richting Nederland klaar moeten zijn en eens het verkeer op de bypass zit kan een deel van het viaduct afgebroken worden, begin 2026. Concreet komt het verkeer richting Nederland dan op de tijdelijke bypass, het verkeer dat richting Gent rijdt zal op de rijstroken van het viaduct komen waarop men nu richting Nederland rijdt. Het zijn de rijstroken richting Gent die dan kunnen afgebroken worden. Eens het viaduct afgebroken is kan begonnen worden met de verdiepte aanleg van de nieuwe snelweg. Meer info kan gevonden worden op oosterweelverbinding.be“.

RC: Is de timing nog steeds om de nieuwe snelweg tegen 2030 afgewerkt te hebben?
AD: “Het doel is nog altijd om tegen 2030 delen van de Oosterweelverbinding in gebruik te  nemen. Dat zal dan waarschijnlijk gaan over de scheldetunnel. De rest van het project zal daarna gefaseerd in gebruik genomen worden. De ringparken zullen het laatst afgewerkt worden.”

RC: Vorige week was er de uitspraak door de Raad van State over de werken op Linkeroever in de door 3M vervuilde gronden. Wat zegt het arrest?
AD: “Het arrest vernietigde de Technische Verslagen. De werken zijn opgestart in 2017/2018 en we wisten vrij snel dat er een PFAS vervuiling was. Die hebben we gemeld aan de bevoegde instanties en dan is er een kader vastgelegd waarbinnen we zouden werken. Dat zijn de Technische Verslagen.”

“Dat is Vlaamse wetgeving die al lang bestaat. In de Technische Verslagen  staat wat we gaan doen. Die worden ingediend bij een onafhankelijke organisatie die nagaat of alles volgens de regels gebeurt waarna ze conform verklaard worden. Die conform-verklaring is meteen ook de toelating om aan de slag te gaan. Er zijn heel veel van die Technische Verslagen/ werktoelatingen voor het project op Linkeroever.  Tegen twee van die verslagen is in 2022 een procedure aangespannen. De Raad van State heeft  die verslagen toen vernietigd. Dat was voor ons en enorme verrassing omdat we de regels toepassen zoals ze al heel lang in Vlaanderen worden toegepast. We hebben ons onmiddelijk aangepast na de uitspraak die een andere interpretatie gaf aan de wetgeving. De verontreinigde gronden aanwezig op de werf zijn onmiddelijk afgevoerd. De gronden waarover de technische verslagen, die vernietigd zijn, het hadden zijn dus niet meer aanwezig op de werf.   De uitspraak van vorige week heeft daardoor weinig impact. Wel  moet vermeld worden dat de   afgevoerde gronden nog zouden kunnen verwerkt worden .  In het projectgebied, dat hoofdzakelijk bestaat uit snelwegen, zitten we nu met propere grond. In het woongebied in  Zwijndrecht moet er grond gesaneerd worden. De regels zijn minder streng voor dat woongebied dan voor het grondverzet in ons snelwegproject. We  stellen we ons toch vragen bij het feit dat dit de uitkomst is van een dergelijke procedure. “

RC:  Volgens de klagers  is de verplaatsing van met PFAS vervuilde grond op de Oosterweel  bouwwerf  niet in lijn met de regels. Zeker omdat de werfzone heel ruim gedefineerd is en kilometers lang is.
AD: ” We hebben op geen enkele manier onwettige handelingen uitgevoerd. De uitspraak van de Raad van State mag die indruk geven maar we hebben altijd conform de regelgeving gewerkt. Het is de Raad van State die een andere interprestatie aan de regels geeft dan wat algemeen toegepast wordt. Dat gaat bijvoorbeeld over de definiering van de kadastrale werfzone.”

RC: U zegt dat de wettelijkheid van het verplaatsen van vervuilde gronden binnen de werfzone over langere afstanden een kwestie is van interpretatie en dat iedereen het deed?
AD: “Het was niet alleen gangbare praktijk, het stond ook zo in de wetgeving.”

RC: Het stond dus in de regelgeving dat vervuilde gronden kilometers ver konden verplaatst worden?
AD: “Dat heb ik niet gezegd. Ik heb gezegd dat we gewerkt hebben volgens de regelgeving…”

RC: Er zou nog een deel van de vervuilde grond niet afgevoerd zijn (omdat ze al onder het beton zit).
AD: “Er is nog 30.000m3 vervuilde grond op de site en daar loopt een remidiëringstraject met de bevoegde instanties.”

RC: Wat houd dat remidiëringstraject in?
AD: “Dat we er samen met de bevoegde instanties voor zorgen dat het geregulariseerd wordt.”

RC: Betekent dat dat de vervuilde grond zal verwijderd worden?
AD: “Niet noodzakelijk, neen. We gaan met de bevoegde instanties verder bespreking wat de beste is om de zaak te remidiëren en te regularisering. Het is niet aan mij om te bepalen wat er moet gebeuren. “

RC: We stellen de vraag omdat u zegt dat er een remidiëringstraject is terwijl het er eerder op lijkt dat er (enkel) een intentie is.
AD: “Neen, we zijn wel degelijk met de bevoegde instanties in gesprek om ervoor te zorgen dat het geremideerd wordt, maar dat is niet van vandaag op morgen geregeld.”

RC: Dus er is ook nog geen plan?
AD: “Toch wel. Zeer zeker.”

RC: Maar toen we vroegen of de grond verwijderd was zei u dat dit niet noodzakelijk het geval zou zijn. Dat betekent toch dat de plannen nog niet helemaal duidelijk zijn.
AD: “Dat plan moet ook bevestigd en goedgekeurd worden. Er gaat wat tijd over vooraleer zoiets definitief is.”

RC: En wat zijn de plannen dan?
AD: “Er zijn een aantal mogelijkheden en we zullen bekijken met de bevoegde instanties wat de beste piste is.”

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS