Redactie Radio Centraal Rotating Header Image

Europese CO2 emissiehandel doorgelicht

Share

Europa wil zijn uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met 20%, en misschien zelfs 30%, verminderen ten opzichte van 1990. Het belangrijkste middel om die doelstelling te behalen is het  zogenaamd Europees Emissiehandelssysteem voor broeikasgassen.

We bellen met Rob Elsworth van Sandbag, een NGO die het Europees emissiehandelssysteem van dicht opvolgt. Vorige maand publiceerde Sandbag een rapport over het systeem (kopie HIER).
Ze vinden emissiehandel in principe een goede manier om tot CO2 reducties te komen. Maar anderzijds stellen ze vast dat onder druk van de industrie nogal veel uitstootrechten gratis uitgedeeld zijn. Bovendien mogen de bedrijven  emissiereducties in ontwikkelingslanden laten gelden als Europese uitstootrechten. Een groot deel van die uitstootrechten zijn echter afkomstig van projecten die zwaar ter discussie staan.

Het Europees emissiehandelssysteem legt alle Europese bedrijven die veel energie verbruiken op om voor elke ton CO2 die ze uitstoten een uitstootrecht voor te leggen. Het total aantal uitstootrechten dat Europa ter beschikking stelt, en bijgevolg ook de totale industriële CO2 uitstoot, wordt geleidelijk teruggeschroefd. Zodoende kan in principe gegarandeerd worden dat de emissie van de industrie afneemt volgens een vooropgesteld plan. Er zijn echter een aantal elementen in het systeem ingebouwd die de kost voor de industrie sterk drukken. In principe is daar niets mis mee, zolang het de reductie van de CO2 uitstoot niet belemmert, en daar heeft Sandbag toch enkele bedenkingen.

De kost voor de bedrijven wordt in de eerste plaats beperkt doordat momenteel  bijna alle emissierechten gratis aan de industrie uitgedeeld worden door de lidstaten (onder supervisie van Europa). Bedrijven van wie de uitstoot groter is dan het aantal uitstootrechten dat ze gekregen hebben moet rechten bijkopen van bedrijven die een overschot aan uitstootrechten hebben. Dat geeft een stimulans om de CO2 uitstoot te verminderen. Anderzijds zou een veiling, in plaats van gratis weggeven,  van alle uitstootrechten inkomen genereren voor de overheid dat dan kan gebruikt zou kunnen worden voor investering in groene projecten. Momenteel worden uitstootrechten maar in zeer beperkte mate geveild. Na 2013 is een meer uitgebreide, maar niet volledige, veiling voorzien.

Daarnaast laat het systeem bedrijven ook toe om zogenaamde “offsets” te gebruiken. Offsets zijn emissiereducties die gerealiseerd zijn in derde wereld landen door investeringen in technologie die minder CO2 genereert dan wat “normaal” zou zijn.  Dit gebeurt in het kader van binnen de VN afgesproken regels. Men spreek daarbij over zogenaamde CDM (Clean Delopment Mechanism) projecten.
Dat die projecten effectief tot minder CO2 uitstoot leiden wordt echter betwist. Waren de Chinezen toch al niet van plan om windmolens te bouwen, en moet een Chinees project dus nog wel als CDM project geklasseerd worden? Als ze enerzijds niet echt voor een emissiereductie in China zorgen maar anderzijds wel toelaten dat meer uitgestoten wordt in het westen dan is de balans negatief.

Een ander probleem met de offsets is dat de meeste ervan afkomstig zijn uit zogenaamde HFC projecten. Bij de productie van HCFC-22, een gas dat gebruikt wordt als koelmiddel, komt HFC-23 vrij als bijproduct en dat is een zeer sterk broeikasgas. Eén ton HFC-23 heeft dezelfde impact als ongeveer 12000 ton CO2. Met een relatief kleine investering kan die HFC-23 emissie gestopt worden en wordt dan een enorme hoeveelheid broeikasgas-emissie offsets opgeëist, met een navenante winst tot gevolg. Het gaat zelfs zo ver dat de winst gegenereerd door de verkoop van offsets groter is dan die van de eigenlijke HCFC-22 productie. Ook Sandbag vindt dat de investeringen niet in verhouding zijn tot de enorme winsten voor dat soort projecten en stelt daarom voor om de uitstoot van HFC-23 te doen ophouden door, meer beperktere, stimulansen te voorzien binnen het protocol van Montreal.
Europa overweegt om in de toekomst effectief offsets uit HFC projecten niet langer toe te laten voor gebruik als emissierechten binnen het Europees emissiehandelssysteem, maar heeft daar nog niet toe beslist. We vernamen dat Italië niet van een verbod wil weten en de zaak blokkeert.

We hebben het met Rob Elsworth over de offets (in het Engels) , maar eerst een inleiding over emissiehandel.

0 Comments on “Europese CO2 emissiehandel doorgelicht”

Leave a Comment