Redactie Radio Centraal Rotating Header Image

PFOS-Milieustakingsvordering tegen BAM/Lantis

Share

foto: Leen

Zes inwoners van Linkeroever, Zwijndrecht en de omgeving van Antwerpen hebben samen met Greenpeace Belgium op 6 augustus een milieustakingsvordering ingediend bij de rechtbank van Antwerpen, gericht tegen nv BAM a.k.a. Lantis en aannemer Rinkonîen.

We bellen met Thomas Goorden voor verdere toelichting: “De bedoeling is de gezondheidseffecten van de vastgestelde PFOS zo snel mogelijk in te perken. We vragen twee zaken. Ten eerste willen we dat de aanbevelingen van de Commissie Grondverzet onverkort worden uitgevoerd. Die zijn nu niet bindend en er is ook geen timing voor de uitvoering.”

“We willen dat er een saneringsplan opgesteld wordt op basis van de huidige onafhankelijk wetenschappelijke kennis, niet aan de hand van een norm voorgesteld door een consortium dat al jaren voor BAM/Lantis werkt.”

“Men heeft de Commissie Grondverzet niet gevraagd om richtwaarden (van toegelaten vervuiling) voor te stellen, en die is in haar adviezen moeten uitgaan van de richtwaarden die Lantis heeft opgesteld. Die richtwaarden zijn volgens ons niet wetenschappelijk onderbouwd. Daarom is onze tweede vraag meer ten gronde: dat er door onafhankelijke experts een analyse wordt gemaakt van de vervuiling, dat er richtwaarden worden opgesteld op basis van de recente wetenschappelijke kennis, en dat er dan een saneringsplan wordt opgesteld. Dat is de normale gang van zaken bij vervuiling. Wat tot nu gebeurd is, volstaat niet. We vragen expliciet om onafhankelijke experten die geen commerciële band hebben met Lantis.”

RC: Lantis heeft een vergunning gekregen die bepaalt dat Lantis grond mag verplaatsen als die tot 70 microgram PFOS per kilogram grond bevat. Die norm is toch niet door Lantis opgesteld?
TG: “De vergunning werd aangevraagd door Lantis, dus de aanvraag werd door hen opgesteld, maar werd goedgekeurd/afgeleverd door de overheid. De gebruikte normen zijn gebaseerd op een studie van het ROTS-consortium. Die mensen waren al jaren aan het werken voor BAM/Lantis toen ze de norm opstelden. Erger is dat die norm, en dus het saneringsplan van ROTS, niet gebaseerd zijn op een eco-toxocologische of humaan-toxocologische studie. Daarom is naar onze mening de huidige aanpak vrijwel zeker niet veilig.”

RC: Is het probleem niet vooral dat de limiet van wat schadelijk is de laatste jaren sterk gedaald is, eerder dan gebrek aan objectiviteit?
TG: “Dat speelt mee, maar ook toen men de richtwaarden heeft opgesteld waren ze al achterhaald. Er is dus niet uitgegaan van het voorzorgsprincipe. De 70 microgram-norm is trouwens niet gebaseerd op een toxicologische studie, die waarde komt zowat uit het niets. We willen ons niet uitspreken over wat dan wél een veilige waarde is, dat moet bepaald worden door onafhankelijke experts. Het is belangrijk dat de zaken in de juiste volgorde gebeuren. Het gevaar bestaat, en dat is vermoedelijke gebeurd in het verleden, dat men de waarde instelt op basis van wat daarna zal moeten  gebeuren, en dan ben je de kar voor het paard aan het spannen.”

RC: Wat is de timing van de procedure die gestart is?
TG: “De zaak wordt ingeleid op 12 augustus. De eerste discussie zal gaan over de vraag om de aanbevelingen van de Commissie Grondverzet uit te voeren. De verdere procedure, over de discussie ten gronde, zal wel wat langer duren.”

RC: Is dat niet even dringend? De werken zijn bezig. Legt de procedure de Oosterweelwerken stil?
TG: “Het al dan niet stilleggen van de werken moet door Lantis beslist worden, dat wordt niet verplicht door de procedure en wordt ook niet geëist door ons.”

RC: Ondertussen blijkt dat de PFOS-waarden die bij 10 buurtbewoners gemeten zijn veel te hoog liggen, terwijl het nog twee maanden wachten is op het meer grootschalig onderzoek dat de overheid laat uitvoeren.
TG: “De cijfers van de overheid blijven vermoedelijk achter omdat men alle cijfers in hun geheel wil publiceren. We stellen ons wel de vraag in welke mate we de resultaten gaan krijgen. Het Federaal Voedselagentschap heeft voedselstalen geanalyseerd, maar houdt resultaten achter. Ze hebben enkel gerapporteerd ‘dat het in orde is’. Daarmee weten we eigenlijk niets, want de gebruikte grenswaarde is gebaseerd op wetenschap uit 2008 die helemaal voorbijgestreefd is en mogelijk honderden keren te hoog ligt.”

“Bovendien is de studie die de overheid nu uitvoert waarschijnlijk nog te beperkt om een duidelijk beeld te krijgen van de gezondheidsimpact. Ze houdt ook geen rekening met de achtergrond van de mensen die aan de studie deelnemen, bijvoorbeeld hoe lang ze er al wonen, en wat hun medische achtergrond is. De kans is daarom groot dat er gesteld zal worden dat men niets kan zeggen over de gezondheidseffecten, waardoor verkeerdelijk de indruk gewekt zal worden dat er geen gezondheidseffecten zijn. Dat merkte je nu al  in de communicatie van de Commissie Grondverzet.”

“We kunnen alleen maar hopen dat een bloedwaardenorm zal gebruikt worden die in lijn is met internationale standaarden. De meest recente waarden zijn heel laag, een 6,9 nanogram PFAS per liter, en eigenlijk zegt Europa dat er gezondheidseffecten kunnen zijn vanaf dat niveau. De vraag is of onze overheden die norm zullen hanteren.”

“We hebben het gevoel dat we alleen staan, en dat we het onderzoek zelf moeten doen. Dat is pijnlijk en kostelijk. We gaan bijkomende bloedstalen laten nemen en gaan ook voedselstalen laten analyseren, en een crowdfunding starten om deze onderzoeken te kunnen bekostigen.”

0 Comments on “PFOS-Milieustakingsvordering tegen BAM/Lantis”

Leave a Comment