Volt, de pro-Europese keuze

Sophie in’t Veld en Jasper Coosemans zijn lijsttrekkers van respectievelijk de Europese en federale lijst van de pro-Europa partij Volt. 

Volt is niet welkom op het VRT Europees lijsttrekkers debat, volgende week; een reden te meer voor een uitgebreid gesprek. 

Sophie In’t Veld werd in 2019 herkozen als Europees parlementslid voor D66 (Nederland), stapte in ’23 over naar Volt en woont al langer in Brussel.

Programma van Volt: Europees. Federaal

Jasper Coosemans: ““We zijn een frisse pan -Europese centrumpartij. Veel problemen zijn internationaal en vereisen een internationale, Europese oplossing. Tegelijkertijd zijn we lokaal verankerd. “

Sophie in’t Veld: “We zullen na de verkiezingen zien bij wie we ons aansluiten. Ik hoop dat er een herschikking komt en er een progressieve, pro-Europese middenfractie ontstaat.”

 

 

Het eerste thema van het gesprek is niet het partijprogramma maar het kiessysteem (vanaf minuut 6).

“De  torenhoge muren van de (Vlaamse en Belgische) particratie waren een extra motivatie om te laten zien dat democratische vernieuwing broodnodig is.”

Daarna (vanaf 21′) over migratie:

“Minister Nicole De Moor (CD&V) legt 9000 gerechtelijke uitspraken naast zich neer. Het is essentieel dat het Europees parlement ervoor zorgt dat de wetten in verband met migratie door de staten gerespecteerd worden. “

Vanaf 34′ gaat het over het sociaal-economisch beleid. Onderwijs, openbaar vervoer, wonen …   en over hoe de 27 verschillende belastingsystemen ervoor zorgen dat Europa wegzakt als economische grootmacht:

“Op dit moment wordt geen gesprek gevoerd over de wooncrisis op Europees niveau, maar zevenentwintig gesprekken op nationaal niveau.”

Landbouwbeleid komt aan bod na minuut 52:

“De boeren moeten met de vertegenwoordigende organisaties gaan praten. Die vertegenwoordigen hen niet meer.”

Vanaf 1h2′ hebben we het over de financiering van de plannen. Volt wil het budget van de EU verviervoudigen:

“Het genereren van middelen is niet het probleem. De vraag is waaraan het geld uitgegeven wordt. Het geld dat naar de staten terugvloeit zou beter in Europese projecten geïnvesteerd worden.”

.. en over de het versterken van de democratie:

“Van meer en meer worden beslissingen genomen achter gesloten deuren door een groepje regeringsleiders, met daarbij Orban, Meloni en andere boeven. Er is een federaal, supra-nationaal Europa nodig waarbij de burger rechtstreeks de leiders en richting bepaalt.”

We sluiten af met het geo-strategisch luik. Volt pleit voor een Europese minister van buitenlandse zaken en voor een Europees leger, maar laat dit wel ondergeschikt aan de NAVO (1u11′).

HET SYSTEEM

RC: Volt heeft klacht ingediend tegen de VRT, waarom?
Sophie in’t Veld: “We hebben meerdere klachten ingediend. Het systeem is er echt op gericht om politieke vernieuwing tegen te houden en nieuwkomers buiten te houden. Een voorbeeld: je moet handtekeningen verzamelen om te   mogen meedoen (aan de verkiezingen) maar de website om die te registreren functioneert zodanig slecht dat we de helft van de handtekeningen verloren. Daarom hebben we klacht ingediend bij het bevoegd ministerie, twee keer. De eerste keer werd geantwoord dat het probleem bij de burgers lag die het blijkbaar niet goed begrepen hadden; de tweede keer was de respons dat als het ons niet aanstond, we maar papieren formulieren moesten gebruiken. Daarna zei de ombudsman ons dat we de klacht naar het verkeerde loket hadden gestuurd …”

“De wil is er gewoon niet. Als je dan merkt hoeveel ongenoegen er is, dan zou iedereen moeten openstaan voor het openbreken van het politiek bastion. Juist nu zou je een centrum-linkse midddenpartij als Volt moeten omarmen.”

“We hebben tegen VRT een kortgeding aangespannen omdat we niet mogen deelnemen aan het lijstrekkersdebat op 31 mei. De argumenten zijn willekeurig en achteraf bedacht. Bijvoorbeeld dat het decors al in februari gebouwd werd, dus nog voor de lijsten ingediend werden.”
“In Nederland wordt dit soort discussies ook gevoerd maar daar is er toch een wil om zoveel mogelijk stemmen aan het woord te laten komen. Hier is er vooral vijandigheid tegenover nieuwe partijen.”

Jasper Coosemans: “Men gaat er blijkbaar vanuit dat nieuwe partijen in het parlement zitten om alles te blokkeren maar dat is niet het geval. Volt wil een onvoorwaardelijk constructieve houding aannemen.”

“We pleiten voor een nationale Belgische kieskring. Het federaal parlement heeft bevoegdheden over gans het land, het is dus de logica zelve dat er één kieskring is.”

Sophie in’t Veld: “Er is een analogie met een Europese kieskring, waarvan de meeste Vlaamse partijen voorstander zijn. Dat is ook het standpunt van het Europees parlement, weliswaar voor een zeer beperkt aantal zetels. Als je voorstander bent op Europees niveau dan moet je daar toch ook voorstander van zijn hier in België.”

ASIEL

RC: Wat houdt jullie asielbeleid in?
Sophie in’t veld: “Er zijn nu regels waaraan niemand zich houdt. Staatssecretaris Nicole De Moor (CD&V) legt 9000 gerechtelijke uitspraken naast zich neer. Negen duizend! De Moor zegt gewoon ‘die regels staan me niet aan, ik voer ze niet uit’. Dat gebeurt  ook in andere lidstaten.”

“Na acht jaar hebben we een pakket (over migratie) aangenomen. Ik heb dat niet met grote vreugde ondersteund want het is onderhandeld in een klimaat dat steeds meer door extreem rechts bepaald wordt. We moeten zien hoe het wordt uitgevoerd. De Europese commissie handhaaft de wetten niet en kijkt weg als de nationale regeringen de wetten breken. Het Europees parlement moet er dus bovenop zitten en zorgen dat de commissie de wetten handhaaft.”

“Er zitten elementen in het pakket die mogelijk in strijd zijn met het internationaal recht, maar anderzijds worden de rechten van kinderen op de vlucht beter beschermd. In politiek gaat het nooit over goed of kwaad, er zijn altijd dilemma’s.”

“Er worden smerige deals afgesloten (met autoritaire regimes die mensen mishandelen en zelfs de dood insturen). Commissievoorzitter Ursula von der Leyen is de kampioen hiervan en dat vind ik stuitend. Je hebt niet de keuze met wie je onderhandelt maar nu worden er zakken geld uitgedeeld aan dictators, zonder controle en in naam van de Europese waarden. Op lange termijn hebben die deals trouwens geen impact, enkel de dictators en de smokkelaars hebben er baat bij. Het Europees parlement is te zwak geweest in het tot de orde roepen van de Europese commissie. “

“Het huidig beleid is het resultaat van een vrij hysterische, toxische discussie waartegen niemand zich durft te verzetten. We zouden beter kijken naar het regelen van legale arbeidsmigratie want we schreeuwen om arbeidskrachten. Het zijn heel vaak mensen met een opleiding die naar hier komen.”

RC: Europa subsidieert nog altijd massaal de export van landbouwproducten naar Afrika waar het grootste deel van de bevolking boer is. Die kunnen niet concurreren, verliezen dus hun inkomen en vluchten naar hier.
Sophie in’t Veld: “Inderdaad, maar er zijn ook andere factoren die spelen, zoals oorlog, vervolging en het feit dat er gewoon moreel corrupte regimes zijn. En de klimaatverandering natuurlijk.”

Jasper Coosemans: “Het westen schreeuwt om groene energie. In het zuiden zijn de omstandigheden goed om die energie te genereren. Laat ons die industrie daar ontwikkelen als basis voor verdere ontwikkelen (van het zuiden).”

 

ONDERWIJS, WONEN, TREINEN en BELASTINGSWAGENS 

RC: Het sociaal-economisch luik “Quality of Life” is het belangrijkste van het programma. Onderwijs, gelijke rechten, wonen, gezondheidszorg, inkomen, rechten van werknemers, minimumlonen …. Zijn dat wel Europese bevoegdheden?
Sophie in’t Veld: “Wat betreft minimumlonen wilden we geen vast bedrag vastleggen, maar een norm. Er is trouwens al veel Europese wetgeving, bijvoorbeeld over pensioenen, werknemersrechten, de beschikbaarheid van bevallingsverlof … Je kunt daar dus afspraken over maken op Europees niveau want nu zijn er heel grote verschillen, zelfs binnen landen.”

RC: Betaalbaar wonen is een luik in jullie programma. Jullie voorzien een systeem van financiering van woningbouw in de steden vanuit een Europese pot.
Sophie in’t Veld: “Als er één probleem is dat in alle landen voorkomt, is het wel het tekort op de woningmarkt. Daar zouden we dan geen Europees geld voor kunnen gebruiken? 37% van de begroting gaat naar landbouw en er gaat geld naar zaken die de klimaatproblematiek verslechteren.”
“Op dit moment wordt dit gesprek helemaal niet gevoerd op Europees niveau maar zevenentwintig keer op nationaal niveau.”

RC: Volt wil ook inzetten op treinverkeer. Bijvoorbeeld een Europees uniform platform voor het kopen van treinticketten. Ook op Belgisch niveau staat het in het programma.
Jasper Coosemans: “Mobiliteit is een topprioriteit voor ons. We pleiten nationaal voor  één ticket (voor NMBS, MIVB, De Lijn, TEC), meer investeringen in spoorinfrastructuur en voor de invoering van een jaarabonnement van € 250. Als drie miljoen mensen het abonnement kopen dan evenaar je al de huidige inkomsten.”

“We kijken naar de firmawagens om de nodige investeringen te financieren. Die kosten jaarlijks 4 miljard. We willen de mensen niet in hun zakken gaan zitten maar we moeten erkennen dat een deel van het geld voor firma-auto’s en tankkaarten naar de olie- en gasindustrie vloeit. We denken dat één miljard kan gevonden worden om in openbaar vervoer te investeren.”

RC: Volgens Wim Moesen in Knack deze week geeft België teveel uit aan de NMBS en De Lijn. Hij is geen mobiliteitsspecialist, wel gespecialiseerd in overheidsfinanciën. Verrassend, want jullie zeggen dat we te weinig investeren in spoorweginfrastructuur.
Jasper Coosemans: “De cijfers van Moesen zijn mij onbekend, wij steunen ons op een studie specifiek over overheidsinvesteringen in infrastructuur. Die toont dat we minder dan de helft investeren van wat bijvoorbeeld Frankrijk doet.”

FISCALITEIT 

RC: Hoofstuk 4 van het Europees programma van Volt, goede jobs en gedeelde welvaart, is opvallend. Dit luik bevat zeer sociale elementen. Zo staat er ergens dat men de mensen zal stimuleren om zich bij vakbonden aan te (kunnen) sluiten.
Sophie in’t Veld: “Er zijn nog steeds grote verschillen tussen staten als het gaat over sociale rechten, en die moeten rechtgetrokken worden. Er komen ook nieuwe sectoren bij, bijvoorbeeld de platform-werkers.”

“Verder moeten we ook naar de economie zelf kijken. Europa is nog altijd een economische grootmacht, maar we wegen toch steeds minder door. Onlangs werd het ‘plan Letta‘ gepresenteerd om de interne markt nieuw leven in te  blazen. We zitten nog altijd met 27 verschillende  systemen. Dat belemmert in het bijzonder start-ups die willen groeien tot buiten de eigen grenzen, waardoor ze uiteindelijk opgekocht worden door Amerikanen of Chinezen.”

RC: De Europese politiek was toch zeer liberaal, gebaseerd op vrijhandel, het afbouwen van tarieven (en op het vrij verkeer van kapitaal en goederen)? Is het probleem niet dat je uiteindelijk toch ook naar de fiscaliteit moet kijken, iets  waarover de staten momenteel geen bevoegdheid hebben willen overdragen?
Sophie in’t Veld: “Absoluut. Er zijn twee obstakels: ten eerste de mythe van de nationale soevereiniteit. Alsof je in een digitale wereld als natiestaat daar nog grip op hebt. Ten tweede die fiscaliteit. Enkele jaren geleden was ik rapporteur voor een initiatief om een Europees pensioenspaarproduct op te zetten. Nu gelden er verschillende fiscale aftrekregels in alle landen. We stelden een unieke pan-Europese regeling voor. De nationale regeringen waren daarover woedend terwijl het voor de mensen een goede zaak zou zijn om de mogelijk te hebben om een potje op te bouwen als ze dat anders niet konden.”

“Door dat gebrek aan uniformisering zijn er geen Europese aanbieders, maar wel Amerikaanse die de markt betreden. Die zijn groot genoeg om met al die verschillende landelijke regels om te gaan, ze hebben er zelfs baat bij. Het zijn de kleinere Europese bedrijven en start-ups voor wie dit problematisch  is.”
“Ik ben een voorstander van vrijhandel maar het moet wel op gelijke basis gebeuren. De Chinezen hebben toegang tot onze markt maar wij niet tot de Chinese. Er moeten correcties komen maar we mogen niet alles stopzetten zoals men in extreemlinkse hoek vraagt.”

LANDBOUW

RC: Tijdens de boerenprotesten werden er toch vragen gesteld bij het Mercosur handelsverdrag. Waren die klachten over verschillende regels en het toelaten van producten van mindere kwaliteit niet terecht?

Sophie in’t Veld: ” Onze agro-industrie heeft nochtans veel baat gehad bij de wereldhandel.”

RC: Het was niet de agro-industrie die klaagde over het handelsverdrag, eerder de kleine- en bio landbouwers.
Sophie in’t Veld: ” Dát is het probleem , niet de handel. De boerenlobby is  al zeventig jaar één van de machtigste van alle. De landbouwsector vertegenwoordigt 3% van de economie en krijgt 37% van de begroting. De boerenlobby heeft op schaalvergroting aangestuurd en vertegenwoordigt de eigen achterban niet meer, ze hebben niet meer dezelfde belangen. De boeren moeten met de vertegenwoordigende organisaties gaan praten.”

RC: In Vlaanderen zijn er kleinere landbouworganisaties (die naar een meer verantwoorde landbouw streven) maar die zijn zelf ook lid van de Boerenbond en kunnen niet anders omdat ze de structuur die de Boerenbond aanbied nodig hebben. Tezelfdertijd heeft de Boerenbond belangen in de industriële (mest, chemie en granen-)sector. De Boerenbond zou moeten verplicht worden haar industriële belangen af te splitsen van haar sociale organisatie. De boeren behoren trouwens tot de armste bevolkingsgroepen.
Sophie in’t Veld: “De agro-industrie heeft ongelooflijk veel macht en blijft buiten schot. Ook toen ik bij D66 was heb ik altijd het landbouwbeleid ter discussie gesteld omdat het gericht was op meer meer meer, groter en groter en meer subsidies. Dit is slecht voor boeren, klimaat, gezondheid en dierenwelzijn. Waarom blijven we hier in hemelsnaam mee doorgaan?”

RC: Wat stelt Volt voor? Als je de steun vermindert dan gaan de boeren die nu al bijna niets overhouden helemaal panikeren.
Sophie in’t Veld: “Het gaat niet alleen over hoeveel je geeft, maar ook over waaraan. Er is vooruitgang maar die is te traag. Met de Green Deal ging men in de goede richting. Dan kwamen de boerenprotesten en dan zie je dat Ursula van der Leyen haar man-op-de-maan project vergeten is. De groenen moeten van hun kant eerlijk durven zeggen dat de veestapel moet afgebouwd worden.”

Jasper Coosemans: “Het is ook belangrijk voor de boeren dat rechtszekerheid geboden wordt. Het veranderen van wetgeving kan ertoe leiden dat investeringen niet meer rendabel zijn. In dat geval mogen we mensen niet in de kou laten staan.”

 

DE FINANCIERING

RC: Het sociaal-economisch plan voor Europa van Volt kost bergen geld. Meer dan 500 miljard per jaar. Het totaal EU-budget in jullie plan loopt op tot meer dan 700 miljard per jaar, (meer dan) 4 keer wat de EU nu uitgeeft. Hoe moet dat gefinancierd worden? Dit plan zal afgeschoten worden als ‘onrealistisch’.
Sophie in’t Veld: “De huidige EU-begroting beslaat 1% van het bruto nationaal product van de EU, nationale begrotingen zitten tegen de 50%. Zelfs bij een verhoging met een factor vier blijft het EU budget klein in vergelijking met de nationale begrotingen.”
“Nu wordt Europees geld in nationale projecten gestoken. Die renderen minder dan Europese projecten in bijvoorbeeld infrastructuur, huisvesting of de digitale industrie.”

RC: Is een aanpassing van het Europees verdrag niet nodig om zo’n verschuiving van de budgetten mogelijk te maken?
Sophie in’t Veld: “Ik denk het niet, neen. Europa kan eigen middelen heffen. De nationale regeringen staan op de rem. Europa heeft euro-obligaties uitgegeven tijdens corona die veel geld hebben opgebracht. Veel van dat geld blijft echter liggen omdat de staten het niet uitgegeven krijgen. De vraag is waaraan het geld uitgegeven wordt. Op dit moment vloeit er veel terug naar de staten. Er zou beter in Europese projecten geïnvesteerd worden.”

RC: Frankrijk trekt met subsidies private investeringen naar Duinkerke. De Belgische vestigingen in Umicore en ArcelorMittal (Sidmar) dreigen het slachtoffer te worden van het Frans relancebeleid.
Sophie in’t Veld: “Frankrijk en Duitsland hebben het loslaten van de Europese subsidieregels tijdens covid aangegrepen om de andere lidstaten weg te concurreren via subsidies die ze kunnen geven omdat ze diepere zakken hebben. Het resultaat is dat Europa als geheel verarmd wordt. Ook daarom moet de nationale staatssteun afgebouwd worden ten voordele van grote Europese projecten. De staatssteun (door Frankrijk en Duitsland) moet door de commissie aangepakt worden.”

“De Europese begroting is in handen van het Europees parlement en de lidstaten. De nationale regeringen hebben de neiging om aparte potjes te creëren buten de begroting om de controle weg te nemen van het parlement. Ontransparant en ondemocratisch. Dat gaat problemen geven als blijkt dat het geld slecht besteed is.”

“Die potjes moeten in de begroting ondergebracht worden en het parlement moet er zeggenschap over krijgen. De begroting moet ook jaarlijks herzien kunnen worden, in plaats van elke zeven jaar zoals nu het geval is. Door die zevenjarige versleuteling ligt de begroting nu al vast voor jaren na de verkiezingen. Je kunt dus als kandidaat bij de verkiezingen niet echt een plan voorleggen.”

DEMOCRATIE, BUITENLANDSE ZAKEN EN NAVO

RC: Hoe moet de democratie versterkt worden?
Sophie in’t Veld: “De EU heeft de laatste jaren stappen vooruit gezet. Meer en meer worden beslissingen echter genomen door een groepje regeringsleiders in een koehandel achter gesloten deuren, weg van een democratische besluitvorming in het parlement. Die regeringsleiders, daar zitten nette mensen tussen, maar ook Victor Orban, Georgia Meloni, Robert Fico en andere figuren die wat mij betreft boeven zijn. Er is een federaal, supra-nationaal Europa nodig waarbij de burger rechtstreeks de leiders en richting bepaalt.”

RC: Volt wil een Europese minister van buitenlandse zaken en roept op tot de vorming van een Europees leger. Verassend (voor een pro-Europese partij) is wel dat jullie dat Europees leger ondergeschikt maken aan de NAVO, die gecontroleerd wordt door de VSA.
Sophie in’t Veld: “Nu praten de lidstaten met aparte stem in de NAVO. Wij willen dat er met één stem kan gesproken worden. Daardoor krijgt Europa meer zeggenschap binnen de NAVO. “

RC: We zouden denken dat je als pro-Europese partij streeft naar  (militaire) souvereiniteit en die niet delegeert aan de VS.
Sophie in’t Veld: “Ah neen, dat vind ik sterk gezegd.”

Jasper Coosemans: “Door nauwer samen te werken ga je meer gewicht in de schaal leggen tegenover de VS. Er valt wat te zeggen over de VS maar dat blijft toch één van de sterkste democratieën.”

RC: De (houding van) Republikeinse partij momenteel is problematisch. Dit is toch een risicofactor?
Sophie in’t Velt: “Dan is de enige conclusie dat we uit de NAVO stappen. Als je dat niet wilt doen dan is het slimmer om de Europese tak te versterken.”

“Om af te sluiten wil ik nog iets ander zeggen over het geo-politieke: vijf jaar geleden kondigde von der Leyen aan dat de EU een geo-politieke unie zou worden. Ik steun de stappen die ze gezet heeft in verband met Oekraïne maar als het gaat over de situatie in het Midden -Oosten heeft ze een historische kans gemist om de Europese Unie te verenigen en een rol te laten spelen. Dit is dramatisch en moet de komende vijf jaar voorop staan in het buitenlands beleid.”

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS