Ook wapenleveringen aan Iran mogelijk onder Antwerpse radar (./?)

foto: wikipedia

Afgelopen maandag verwierp de Antwerpse gemeenteraad een motie die de stad oproept om wapentrafieken aan de bevoegde instanties door te geven.  De aanleiding waren de meer 250 ton wapens die vanuit de Antwerpse haven dit jaar naar  Israël verscheept werden.

Meer dan een politieke voorkeur is de illegale trafiek volgens Mattijs Van de Bussche van Vredesactie een gevolg van  laksheid. Dat maakt het in principe mogelijk dat wapens via Antwerpen uiteindelijk ook  in Iran terecht komen, om ze dan tegen Israël te gebruiken.

Iedereen wijst naar iedereen als het over het stoppen van illegale wapentrafiek gaat. Het nationaal niveau (ministerie/FOD Economie) wijst erop dat de het verlenen van vergunningen voor export van wapens bij de gewesten zit, niet bij hen. Vlaams deelpremier Jambon zegt dat hij niet op de hoogte is van wapenleveringen omdat de informatie niet doorgegeven werd aan de bevoegde diensten. En in Antwerpen stelt de havenschepen dat ze niet bevoegd is om te controleren en dus niets kan melden aan de bevoegde diensten.

“Elke ambtenaar op elk niveau  heeft de plicht om elke doorvoer van wapens naar conflictgebieden door te geven als hij/zij daar weet van heeft.”

Juridisch is de zaak nochtans duidelijk: wapenhandel naar conflictgebieden is volgens verschillende Vlaamse wetten en internationale verdragen verboden, en iedere ambtenaar die er weet van heeft moet aangifte doen.

Mattijs VdB  (Vredesactie) : “Het ministerie van economie (‘FOD’) levert vergunningen voor export van ‘explosieve materialen’ als besloten wordt dat die op een veilige manier kunnen getransporteerd worden. Daarbij worden in principe geen  overwegingen gemaakt over het feit dat het over al dan niet  illegale  wapenhandel gaat. Economie verwijst dan naar de gewesten, waar inderdaad de  verantwoordelijk zit voor de controle op wapendoorvoer.  Maar het is zo dat elke ambtenaar op elk niveau de plicht heeft om elke doorvoer van wapens naar conflictgebieden door te geven als hij daar weet van heeft. Bijgevolg ligt er wel degelijk verantwoordelijkheid bij het ministerie van economie. Dat moet vermoedelijke wapenleveringen voor de oorlog in Gaza doorgeven aan de gewesten.”

Meer bepaald de Vlaamse Dienst Controle Strategische Goederen (dCSG)  moet de gegevens over internationale wapentransporten ontvangen.  Wat Antwerpen betreft is het geweten dat de rederij  ZIM wapens getransporteerd heeft naar Israël. De motie die maandag in de Antwerpse gemeenteraad voorlag, vraagt dat de stad en de haven melding doen bij de Vlaamse dCSG als er weet is van transport van militair materiaal.

Net zoals voor de wapentrafiek naar Saoedi-Arabië vanuit Antwerpen ten tijde van de oorlog in Jemen stelt havenschepen Annick De Ridder  dat de Antwerpse haven geen verantwoordelijk heeft  inzake wapenleveringen. De Ridder op de gemeenteraad van 18 december 2023 : “Wij zijn geen betrokken partij want we verplaatsen de wapens niet“. Verder stelt ze dat ze zelfs niet weet of het echt over wapenleveringen gaat, “aangezien in de documenten die ze ontvangt (van het ministerie van economische zaken) de goederen enkel aangegeven zijn als ‘gevarengoed’, waaronder ook meststoffen vallen.”

“70 tot 80 percent van de Vlaamse wapenproductie blijft uit beeld.”

Volgens Vredesactie klopt het niet wat De Ridder zegt. Matijs VdB: “Toen het ministerie van economie (‘FOD’) een vergunning gaf voor het transport van gevaarlijke goederen naar Israël, stond in de kopie die de havenschepen kreeg wel degelijk dat het over explosieven en ontstekers ging. Bovendien omvat de vergunning voor ‘gevarengoed’ niet alle mogelijke wapentransporten omdat er ook wapens zijn die niet explosief zijn.” 

“Volgens de Vlaamse wetgeving moeten er vergunningen aangevraagd  worden voor wapenleveringen aan conflictgebieden, die dan niet zouden mogen toegekend worden. Rederij ZIM moet dus een aanvraag doen voor het transport, niet alleen van explosieven, maar ook van alle andere wapensystemen. Naast de vergunning van het ministerie van Economie moet de dienst controle strategische goederen (dCSG)  een tweede vergunning afleveren, en dat gebeurt niet.”

“Annick De Ridder kan die vergunning niet afleveren, maar ze heeft wel de plicht om de lijst met explosieven (die ze ontvangen heeft van FOD economie) door te geven aan dCSG voor het al dan niet verlenen van een vergunning.” 

“Op Vlaams niveau zegt  Jan Jambon van niets te weten, terwijl Antwerpen de informatie heeft maar die niet doorgeeft. Jambon zegt dat het al jaren een Vlaamse beleidslijn is om niet bij te dragen aan de militaire versterking van Israël. De realiteit is dat de wapens via lokaal niveau toch passeren en dat er niet ingegrepen wordt.”

RC: Gaat het over een gebrek aan politieke wil om de wapentransporten (door  bevriende partijen) naar bepaalde conflictgebieden te stoppen? Of is er een probleem van incompetentie?   
MVdB , Vredesactie: “Ik denk dat het eerder ligt aan het system dat niet werkt. Er wordt verkondigd dat er een ethisch beleid gevoerd wordt. Tezelfdertijd is er een gebrek aan controle. Zo is er geen controle op de eindbestemming van lokaal geproduceerde wapenonderdelen die in een ander land geassembleerd worden. Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld ontdekt dat Vlaanderen beeldschermen leverde die nu gebruikt worden in Israëlische drones.”

RC: Het zou dus kunnen dat op een dergelijke indirecte manier wapens terecht komen in Iran, dat ze dan tegen Israël zou kunnen gebruiken?
MVdB: “Dat zou inderdaad kunnen. Van zodra er een assemblagestap zit in het proces willen we (Vlaanderen) niet meer weten waar het materiaal belandt. Op die manier blijft 70 tot 80 percent van de Vlaamse wapenproductie buiten beeld. Met de wapenleveringen aan Saoedi-Arabië destijds hebben we ook gemerkt dat de wet pas toegepast werd en de trafiek stopte nadat wij de gegevens gevonden en doorgespeeld hadden. “

“We gaan klacht indienen tegen rederij ZIM omdat ze nagelaten hebben om een vergunning aan te vragen voor het wapentransport. Iedereen kan zelf een klacht neerleggen tegen ZIM bij de politie.”

“Verder roepen we mensen op die getuige zijn van wapendoorvoer door ZIM  en anderen om dat bij ons te melden. Dat kunnen dan mensen zijn die in de haven werken of op de schepen, en die getuige zijn van wapenleveringen. Op onze website staat een handleiding die uitlegt hoe dat kan. ” 

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: Apple Podcasts | Android | RSS